Έχουν βαρεθεί να το ακούνε όλοι (καταστηματάρχες κυνηγετικών ειδών, οπλουργοί, ειδικοί, έμπειροι κυνηγοί, σκοπευτές και όχι μόνο…): «Θα βάλω φυσίγγια με ατσάλινα σκάγια στο κυνηγετικό μου όπλο, γερό πράμα το ατσάλι, θα κάνουν καλή δουλειά!»
Όχι, όχι και πάλι όχι! Όσα άρθρα κι αν γραφτούν, όσες αναλύσεις και επιστημονικές μελέτες κι αν γίνουν, σχετικά λίγοι βάζουν μυαλό. Η αλήθεια είναι πως τα ατσάλινα σκάγια είναι ακριβά οικολογικά ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ των μολύβδινων και τίποτα περισσότερο.
Πιο συγκεκριμένα, τα χαλύβδινα σκάγια παρουσιάζουν αρκετά σοβαρά προβλήματα, κάποια από τα οποία αναφέρω παρακάτω:
Φθορά στην κάννη (και τα τσοκ) με τη μορφή μικρο – αμυχών. Δεν προκαλείται πρακτικά φθορά στην κάννη ώστε να μειώνεται η απόδοση του όπλου, αλλά οι αμυχές σε κάποιες περιπτώσεις γίνονται, ιδιαίτερα αν ο συγκεντρωτήρας του φυσιγγίου δεν λειτουργεί σωστά. Φυσικά η κάννη πρέπει να είναι εγκεκριμένη για ατσάλινα σκάγια.
Καταστροφή των τσοκ. Τα χαλύβδινα σκάγια δεν είναι καθόλου ενδοτικά και τα τσοκ δέχονται τεράστιες πιέσεις, με αποτέλεσμα ορισμένα να μην αντέχουν και να παραμορφώνονται πλαστικά κατά μήκος, μέχρι το σημείο που το πάσο τους παύει να βιδώνει σωστά στο όπλο. Σε extreme περιπτώσεις βλέπουμε ακόμα και ραγισμένα ή σπασμένα τσοκ από τέτοια σκάγια, κυρίως σε μη ποιοτικά όπλα. Σωστό είναι να χρησιμοποιούμε μόνο τσοκάκια εγκεκριμένα για ΟΛΑ τα σκάγια.
Η σκληρότητα του χάλυβα αλλάζει τη συγκέντρωση, βελτιώνοντας τη κατά πολύ. Για να έχουμε λοιπόν την αναμενόμενη και επιθυμητή συγκέντρωση πάνω στο στόχο πρέπει να μειώνουμε τη σύσφιξη στο μισό: Ο βελτιωμένος κύλινδρος (Improved Cylinder) στον χάλυβα λειτουργεί σαν μισό (Modified), ενώ το μισό σαν φουλ! Αρκεί να το γνωρίζουμε για να διορθώσουμε ανάλογα…
Κόστος: Η λίγο καλύτερη (νεότερη) τεχνολογία που απαιτείται για να δουλέψει σωστά αυτός ο σχετικά νέος τύπος πυρομαχικού το καθιστά σαφώς πιο ακριβό.
Ιδιαίτερα μειωμένο βεληνεκές, λόγω μειωμένης πυκνότητας σε σχέση με το μόλυβδο. Επιστημονικές μελέτες έδειξαν πως χρειαζόμαστε 2 νούμερα μεγαλύτερο ατσάλινο σκάγι για να πετύχουμε παρόμοιο βεληνεκές.
Μειωμένη διάτρηση. Ο χάλυβας, αν και πιο σκληρός, τρυπάει εύκολα το δέρμα αλλά μετά χάνει την ταχύτητα του μέσα στη σάρκα, λόγω μειωμένης αδράνειας. Αν δεν πειραχθούν ζωτικά όργανα το σκάγι δεν κάνει δουλειά, μόνο ζημιά. Σύμφωνα με σύγχρονα τεστ σε βαλλιστική ζελατίνη, πέρα από τα 2 μεγαλύτερα νούμερα που χρειαζόμαστε για το βεληνεκές, χρειαζόμαστε +1 νούμερο μεγέθους για εφάμιλλη διάτρηση! Δεν καταλάβατε λάθος, αν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε ατσάλινα σκάγια πρέπει να ανέβετε 3 ολόκληρα νούμερα σε μέγεθος σε σχέση με τα μολύβδινα. Και αυτό μας φέρνει στο επόμενο πρόβλημα:
Μειωμένος αριθμός σκαγιών (καταστροφικός για μια σωστή συγκέντρωση), καθώς ελάχιστα σκάγια χωρούν στον ίδιο χώρο με τα μολύβδινα, αν είναι 3 νούμερα μεγαλύτερα. Άρα χρειαζόμαστε τεράστιο φυσίγγι για να χωρέσουμε ικανό αριθμό σκαγιών – αναγκαστικά καταλήγουμε σε φυσίγγια super magnum, με 89mm ανοικτό μήκος. Αυτά βέβαια δουλεύουν αποκλειστικά σε super magnum όπλα, κάτι καθόλου πρακτικό, γιατί ελάχιστα όπλα της αγοράς ταιριάζουν με αυτή την περιγραφή. Ακόμα και το super magnum «ατσάλινο» φυσίγγι των 89mm όμως δεν έχει μεγαλύτερη ισχύ πυρός από ένα semi magnum «μολύβδινο» των 70mm… Και αυτό τα λέει όλα.
Υπάρχουν οικολογικά, μη – τοξικά πυρομαχικά ανώτερα των «μολύβδινων», βασισμένα κυρίως σε κράματα του βολφραμίου. Το κόστος τους είναι αστρονομικό και τα βγάζει τελείως από την εξίσωση: Μιλάμε για 5 έως 15 ευρώ ανά φυσίγγιο – και όχι, δεν είναι τυπογραφικό λάθος!!!
Συμπέρασμα
Τα ατσάλινα σκάγια τα επιβάλλει η νομοθεσία σε ειδικές περιπτώσεις λόγω της τοξικότητας του μολύβδου (ευτυχώς όχι στην Ελλάδα!). Ως Έλληνες δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε σε καμία περίπτωση, ενισχύοντας και εμείς τις ελληνικές βιοτεχνίες και βιομηχανίες πυρομαχικών που αυτή τη στιγμή ΔΕΝ τα παράγουν.
Αν αναγκαστούμε να τα χρησιμοποιήσουμε και θέλουμε σωστό αποτέλεσμα, χρειαζόμαστε super magnum όπλο με κάννη και τσοκάκια εγκεκριμένα για χαλύβδινα σκάγια. Το μέγεθος των σκαγιών θα πρέπει να αυξηθεί κατά 3 μονάδες.
Σημείωση: Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές πυρομαχικών χρησιμοποιούν ελαφρώς διαφορετικά νούμερα σκαγιών από τους Αμερικάνους. Αν το γνωρίζουμε αποφεύγουμε την πιθανότητα λάθους… Ο μόλυβδος είναι τοξικό υλικό και πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με προσοχή.
Του Ραξή Επιτρόπου MEng – www.rodopinews.gr
