Αυτή τη φορά θα γράψω για μια Τιτανομαχία, για την οποία έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα, ενώ είναι από τα βασικά θέματα συζήτησης στα στέκια των κυνηγών και όχι μόνο: Ποιο από τα δύο πιο δημοφιλή 12άρια κυνηγετικά όπλα είναι καλύτερο; Το σούπερ ποζέ (αλληλεπίθετο δίκαννο) ή η ημι-αυτόματη καραμπίνα; Το διαφορετικό με αυτό το άρθρο θα είναι η οπτική γωνία: Αυτή του μηχανικού, αυτή του χρήστη που αμύνεται, και όχι αυτή του κυνηγού που έχει αναλυθεί πολλάκις στο παρελθόν. Ας γίνει λοιπόν μια σύντομη εισαγωγή:
Αλληλεπίθετο
Το σούπερ ποζέ (με 2 κάνες κάθετα η μία πάνω στην άλλη) είναι από τα πιο ακριβά στην κατασκευή κυνηγετικά όπλα:
• Η κάνη, το πιο ακριβό εξάρτημα του όπλου κατασκευάζεται 2 φορές με το ανάλογο κόστος.
• Στη συνέχεια οι 2 κάνες πρέπει να συγκολληθούν μεταξύ τους ΚΑΙ με τη σκοπευτική ρίγα, με τέτοιο τρόπο που θα δώσει αντοχή, αλλά και θα διατηρήσει και τα 3 κομμάτια σωστά ευθυγραμμισμένα μεταξύ τους.
• Σαν όλα τα δίκαννα έχουμε και εδώ ένα αρθρωτό όπλο. Ο μηχανισμός της άρθρωσης πρέπει να είναι μελετημένος και ποιοτικός για να μην κάνει κενά (τζόγο) μετά από χρόνια χρήση, καταστρέφοντας τη σωστή εργονομία του όπλου.
Καραμπίνα
Το κόστος μιας καραμπίνας είναι σαφώς χαμηλότερο, αφού αυτή απαιτεί την κατασκευή μίας μόνο κάνης. Ο έξτρα μηχανισμός επανόπλισης είναι αρκετά απλός και δεν κάνει ιδιαίτερη διαφορά στο συνολικό κόστος. Επιπλέον δεν απαιτείται καμία δύσκολη συγκόλληση / ευθυγράμμιση ανάμεσα στις 2 κάνες.
Πρώτο συμπέρασμα
Κάνεις υποψήφιος αγοραστής κυνηγετικού όπλου δεν πρέπει να εμπιστευτεί ένα φτηνό δίκαννο. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα σούπερ ποζέ με τιμή αγοράς πολύ κάτω από τα 1000 ευρώ είτε είναι κακοφτιαγμένα είτε πάσχουν από ελλείψεις (πχ. αδυναμία αλλαγής τσοκ). Αντίθετα η καραμπίνα με το πολύ χαμηλό κόστος κατασκευής της έχει δώσει αξιόλογα και επώνυμα δείγματα με τιμές 600 – 800 ευρώ. Ας δούμε τώρα πιο αναλυτικά τα θετικά και αρνητικά κάθε «Τιτάνα»:
Θετικά σούπερ ποζέ
1. Άμεση επιλογή 2 διαφορετικών συσφίξεων (τσοκ), καθώς ο σκοπευτής επιλέγει κάνη πριν πυροβολήσει, ανάλογα με την απόσταση, αλλά και τον τύπο του «στόχου». Εξαιρετικό χαρακτηριστικό για τους κυνηγούς, παντελώς άχρηστο για όσους βρίσκονται σε άμυνα…
2. Ανυπαρξία μηχανισμού που γεμίζει τη θαλάμη, αφού τα πυρομαχικά είναι από την αρχή μέσα στις 2 κάνες, τοποθετημένα από τον σκοπευτή. Αυτομάτως αποφεύγονται εμπλοκές όπως η αδυναμία γεμίσματος της θαλάμης FTF (Failure To Feed), η αδυναμία απόρριψης κάλυκα FTE (Failure To Eject), καθώς τα χρησιμοποιημένα φυσίγγια αν χρειαστεί βγαίνουν και με το χέρι (αν δεν λειτουργήσουν οι αξιόπιστοι εξολκείς). Η κλασσική που παραμένει είναι η αδυναμία πυροδότησης FTFire (Failure To Fire), λόγω προβλήματος στον μηχανισμό πυροδότησης ή ελαττωματικού φυσιγγίου.
3. Λεπτή διατομή χειροφυλακτήρα (ξυστού ή πάπιας) που βελτιώνει την εργονομία του όπλου.
Αρνητικά σούπερ ποζέ
1. Κόστος αγοράς
2. Όλα ανεξαρτήτως τα δίκαννα έχουν ιδιαίτερα ισχυρό λάκτισμα (κλότσημα του όπλου). Κανένα πρόβλημα στα ελαφριά σκοπευτικά φυσίγγια, αλλά σε χρήση βαριών γομώσεων τα πράγματα αγριεύουν σε βαθμό που ενοχλούνται και ταλαιπωρούνται ακόμα και έμπειροι σκοπευτές. Γενικά ένας παλιός κανόνας λέει πως η γόμωση δεν πρέπει να ξεπερνάει το 1/96 του συνολικού βάρους του όπλου. Ακόμα και ένα βαρύ δίκαννο 3,5Kg λοιπόν καλό είναι να μην γεμίζεται με φυσίγγια πάνω από 36-37g. Τα semi magnum των 40g δεν είναι καλή ιδέα σε κανένα δίκαννο, πόσο μάλλον τα magnum που έχουν περίπου 50g…
3. Οι 2 μόνο βολές που προσφέρει το σούπερ ποζέ είναι συνήθως υπέρ – αρκετές για τον κυνηγό, αλλά λίγες σε μία κατάσταση αυτοάμυνας, στην οποία μπορεί να θέλουμε να ρίξουμε και μια προειδοποιητική στον αέρα.
4. Για λόγους που δεν γνωρίζω υπάρχει στην αγορά μια σχετική έλλειψη μοντέλων «βαρέων καθηκόντων» με σκληρές αντιδιαβρωτικές επιστρώσεις και πλαστικά αντί για ξύλινα μέρη, ενώ βρίσκεις πολλά τέτοια μοντέλα στις καραμπίνες.
Θετικά καραμπίνας
1. Χαμηλό κόστος αγοράς
2. Παροχή 3 βολών, ενώ το όπλο μπορεί συνήθως να ρίξει μέχρι 5 (ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – MHN TO EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΤΕ!).
3. Πιο συχνή παροχή φλαντζών αλλαγής κλίσης κοντακίου από το εργοστάσιο – γλιτώνουμε μια (ακριβή) επίσκεψη στον οπλουργό για να φέρουμε το κοντάκι στα μέτρα μας.
4. Εξαιρετικά μειωμένο λάκτισμα, που καθιστά την χρήση βαριών φυσιγγίων απόλυτα εφικτή, ακόμα και με τα 64g των super magnum στις καραμπίνες με τέτοια θαλάμη. Αυτό δίνει τρομερό πλεονέκτημα για τον κυνηγό στις μεγάλες αποστάσεις, αλλά και για τον αμυνόμενο που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει ευρύτερη γκάμα πυρομαχικών. Το μειωμένο λάκτισμα κάνει και την εύρεση στόχου μετά την 1η βολή εύκολη και γρήγορη υπόθεση…
Αρνητικά καραμπίνας
1. Αδυναμία άμεσης επιλογής σύσφιξης από το σκοπευτή, αν και τα τσοκάκια αλλάζονται πριν τη χρήση. Σοβαρό μειονέκτημα στο κυνήγι και μόνο εκεί. Διορθώνεται εν μέρει με τα φυσίγγια διασποράς που ακυρώνουν το αποτέλεσμα μιας έντονης σύσφιξης (κλειστού τσοκ), και χρησιμοποιούνται ως 1ο φυσίγγι από πολλούς κυνηγούς.
2. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα για FTF, FTE, FTFire αν μια καραμπίνα αδρανείας δεν επωμιστεί σωστά – Οι καραμπίνες αδρανείας δεν είναι ό,τι πιο κατάλληλο για αυτοάμυνα. Εδώ κυριαρχεί η σαφώς πιο αξιόπιστη (αν και όχι απόλυτα απροβλημάτιστη) καραμπίνα αερίων, αρκεί να την διατηρούμε καθαρή και λαδωμένη. Και φυσικά δοκιμάζουμε πάντα τα πυρομαχικά μας ΠΡΙΝ ΤΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΜΕ. Μετά ίσως να είναι αργά…
3. Ο χειροφυλακτήρας που εσωκλείει το μηχανισμό αεριών έχει κατά κανόνα μεγάλη διατομή αλλοιώνοντας τη σωστή εργονομία του όπλου.
4. Το όπλο αυτό εκτοξεύει τα άδεια φυσίγγια λερώνοντας τον τόπο, αναγκάζοντας τον σωστό χειριστή να κάθεται και να μαζεύει. Υπάρχουν ειδικά κιτ που κρατάνε τα άδεια πυρομαχικά, αλλά ασχημαίνουν αρκετά το όπλο και η λάθος χρήση τους δύναται να προκαλέσει εμπλοκές.
Τελικό συμπέρασμα
Το σούπερ ποζέ και η καραμπίνα είναι δύο μηχανικές πλατφόρμες με εξαιρετικές δυνατότητες, ενώ καλό είναι να υπάρχουν και οι δύο στον οπλοβαστό μας, αν έχουμε την οικονομική άνεση. Οι γνώμες διίστανται για το ποια είναι καλύτερη σε κυνηγετική χρήση, αλλά βγαίνει ξεκάθαρος νικητής στον τομέα της αυτοάμυνας: Η καραμπίνα αερίων.
Του Ραξή Επιτρόπου MEng,
Μηχανολόγου Μηχανικού Οχημάτων
