Ζώα και COVID-19: ύποπτοι οι σκύλοι στη μετάδοση του νέου θανατηφόρου ιού

Τις τελευταίες δεκαετίες, σχεδόν τα τρία τέταρτα όλων των επιδημιών που έπληξαν τον άνθρωπο προέρχονται από ζώα. Υπάρχουν εκατομμύρια ιοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι αβλαβείς και συνυπάρχουν με ένα ή περισσότερα είδη ξενιστών-δεξαμενών, διατηρώντας μια ισορροπία που απαντάται μερικές φορές σε χιλιάδες έτη πριν. Ωστόσο, η μετάλλαξη και η μετάδοση των ιών στον άνθρωπο μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρωπότητα. Ο ιός περνά σε ένα διαφορετικό περιβάλλον και μπορεί να γίνει θανατηφόρος για το νέο οικοδεσπότη, έως ότου και αυτός αναπτύξει αντισώματα σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού του.

Κάτι παρόμοιο βιώνουμε τις δύσκολες αυτές ημέρες. Η διάδοση του ιού Covid-19 ξεκίνησε στη Wuhan της Κίνας τον περασμένο Δεκέμβριο του 2019. Μέχρι σήμερα ο Covid-19 θεωρείται ότι προέρχεται από νυχτερίδες (σύμφωνα με την εξέταση του γονιδιώματος του ιού), ωστόσο, τα ενδιάμεσα είδη ζώων που προκάλεσαν τη μετάδοση στους ανθρώπους παραμένουν άγνωστα.

Ο Covid-19 εντοπίστηκε σε ανθρώπους που σχετίζονταν με πάγκους πωλητών αγρίων ζώων. Αυτό υποδηλώνει ότι η επιδημία είναι πολύ πιθανόν να συνδέεται με είδη της άγριας πανίδας που πωλούνταν εκεί. Οι παγκολίνοι, ένα μικρό μυρμηγκοφάγο θηλαστικό, πιθανολογείται ότι μολύνθηκαν από απεκκρίματα νυχτερίδων και στη συνέχεια πωλήθηκαν στο ανωτέρω παζάρι με αποτέλεσμα το πέρασμα του ιού στον άνθρωπο. Στη συνέχεια ο ιός, εκμεταλλευόμενος και την παγκοσμιοποίηση, έφτασε μέσα σε ελάχιστο χρόνο στην Ευρώπη και μέχρι την ελληνική επαρχία.

Η δράση του Covid-19 εντός του οργανισμού αναφέρεται στην είσοδό του στα κύτταρα του ανθρώπου και των λοιπών ξενιστών μέσω του υποδοχέα RBD του ιού και του υποδοχέα ACE2 του ξενιστή. Οι ACE2 υποδοχείς υπάρχουν σε διάφορα ζώα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι δυνατή η μετάδοση μεταξύ διαφορετικών ειδών. Η επιτυχία αυτής της μετάδοσης εξαρτάται από τη συγγένεια μεταξύ του RBD του ιού και του ειδικού για το κάθε είδος ACE2.

Σύμφωνα με την από 23 Μαρτίου δημοσίευση των επιστημόνων Μ. Γούμενου, Δ. Σπαντίδου και Α. Τσατσάκη από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης στο περιοδικό Molecular Medicine Reports, είναι γνωστό ότι οι αρουραίοι και τα ποντίκια δεν προσβάλλονται από τον Covid-19, ωστόσο δεν μπορεί να υποστηριχθεί το ίδιο για τη σχέση του RBD του ιού και του ACE2 των σκύλων, ο οποίος είναι παρόμοιος με τον ACE2 του ανθρώπου.

Μέχρι σήμερα αναφέρονται δύο περιστατικά θετικών σκύλων στον Covid-19 στο Χονγκ-Κογκ, που μολύνθηκαν από τους επίσης θετικούς στον ιό ιδιοκτήτες τους. Πρόκειται για ένα πομεράνιαν και ένα γερμανικό λυκόσκυλο, τα οποία δεν είχαν ιδιαίτερα συμπτώματα. Επίσης αναφέρεται μια θετική γάτα στο Βέλγιο.

Το ερώτημα είναι εάν τα αγαπητά κατοικίδια είναι ενδιάμεσοι ξενιστές του Covid-19. Δηλαδή, εάν τα κατοικίδια μεταδίδουν στον άνθρωπο τον ιό. Ελάχιστοι σκύλοι και γάτες έχουν εξεταστεί ώστε να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα και να δοθεί απάντηση σε αυτή την κρίσιμη ερώτηση.

Οι ανωτέρω Έλληνες επιστήμονες αναρωτιούνται εάν οι σκύλοι σχετίζονται με το μεγάλο αριθμό κρουσμάτων στη Βόρεια Ιταλία. Παρά τα περιοριστικά μέτρα που ελήφθησαν για τους ανθρώπους, εδώ και αρκετές ημέρες, περιέργως ο αριθμός των νέων κρουσμάτων παραμένει υψηλός.

Σημειώνεται ότι η Ιταλία είναι η δεύτερη χώρα στην Ευρώπη (μετά την Ουγγαρία) στην οποία η κατοχή ενός κατοικίδιου είναι κοινή. Στην Ιταλία, όπως και στην Ελλάδα, επιτρέπεται να βγάλεις έξω το κατοικίδιο για βόλτα. Συχνά αυτό συμβαίνει από περισσότερους ανθρώπους για τον ίδιο σκύλο. Άρα, οι σκύλοι είτε έχοντας μολυνθεί, είτε ακόμα φέροντας τον ιό μηχανικά στο τρίχωμά τους και στα πόδια τους, μπορούν να δράσουν σαν δούρειοι ίπποι των μέτρων προφύλαξης.

Η Αμερικανική Κτηνιατρική Εταιρεία συνιστά οι ασθενείς με Covid-19 ή αυτοί που υποψιάζονται ότι μπορεί να έχουν μολυνθεί, να περιορίζουν την επαφή με τα ζώα. Γενικά να φορούν μάσκα προσώπου, να μη δίνουν αποφάγια, να μην τα αγκαλιάζουν και να πλένουν τα χέρια τους πριν και μετά την οποιαδήποτε επαφή.