Αρχική » Grid with Sidebar » Μια σταση στη Σαχαρα

Μια σταση στη Σαχαρα

by iHunt

Print Friendly, PDF & Email
demobanner

SVESTONOF

 

Η Σαχάρα, ή έρημος που εμπνέει το μεγαλύτερος δέος σε ανθρώπους και ζώα, δέχεται ελάχιστους επισκέπτες βαθιά στο εσωτερικό της. Αυτοί που τολμούν να προχωρήσουν στα βάθη της ερήμου ή είναι τυχοδιώκτες ή εργάζονται στις ελάχιστες δουλειές που ευδοκιμούν στην έρημο. Μετά τους Βεδουίνους, αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα τη Σαχάρα, είναι το προσωπικό των εταιρειών πετρελαίου, χάρις στις οποίες η έρημος αυτή έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου.

Την ατέλειωτη μονοτονία του τοπίου διακόπτουν οι πολυάριθμοι καταυλισμοί των εταιρειών πετρελαίου και εκεί που υπήρχαν μόνο αμμόλοφοι, υπάρχουν τώρα γεωτρύπανα, κτίσματα και καταυλισμοί.

 

Θα περίμενε κανείς ότι στην έρημο αυτή δεν θα υπήρχε ούτε ίχνος άγριας ζωής. Εν τούτοις, πολλοί φυσιοδίφες θεωρούν τα απομακρυσμένα αυτά σημεία σαν τα καλύτερα παρατηρητήρια για τη μελέτη της αποδημίας των πουλιών.

 

Ο Σταθμός Παραγωγής Πετρελαίου στο Σαρίρ της Λιβύης (τώρα μπορεί να μην υπάρχει), τραβάει σαν μαγνήτης τα αποδημητικά πουλιά. Το Σαρίρ βρίσκεται 300 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της Κούφρα, της μεγάλης φυσικής όασης μέσα στην καρδιά της Σαχάρας και τα χελιδόνια που φθάνουν από εκεί έρχονται να βολτάρουν  πάνω από τις πισίνες του Σαρίρ και να δροσιστούν στα νερά τους.

 

Πολλοί είναι οι “Ευρωπαίοι απόδημοι” που διασχίζουν τη Σαχάρα. Ένα από τα πολυάριθμα μυστήρια που περιβάλλουν την αποδημία των πουλιών είναι κατά πόσον αυτά ακολουθούν συγκεκριμένες εναέριες διαδρομές, τα κοινώς λεγόμενα “περάσματα”, ή εάν πετάνε όπως τύχει. Είναι πιθανόν και οι δύο θεωρίες να ευσταθούν για ορισμένα πουλιά και για ορισμένες περιοχές. Απαιτείται, όμως συστηματική παρατήρηση και μελέτη για να φτάσει κανείς σε συμπεράσματα.

 

Είναι παρατηρημένο ότι τα μικρότερα πουλιά κατεβαίνουν στο έδαφος μόλις δουν από ψηλά την παραμικρή σκιά, είτε είναι η σκιά ενός βράχου, είτε ενός σταματημένου οχήματος.

 

Κι αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει σε όλη την έκταση της ερήμου, πράγμα που ενισχύει την θεωρία ότι τα πουλιά πετάνε όπως τύχει. Εξ’ άλλου, και τα γεράκια ξέρουν την αδυναμία που έχουν τα μικρά πουλιά για τη σκιά και την εκμεταλλεύονται, στήνοντάς τους καρτέρι σε σκιερά μέρη. Πιστεύεται, μάλιστα, ότι τα γεράκια τύπου Λάνερ κάνουν θραύση την άνοιξη στα αποδημητικά πουλιά, που γυρίζουν στον βορρά, ενώ τα γεράκια τύπου Σούτο κυνηγούν το φθινόπωρο τα πουλιά που κατεβαίνουν στο νότο.

 

Γιατί άραγε αυτή η εποχική επίθεση; Πολλά γεράκια τύπου Λάνερ ζευγαρώνουν κοντά στις πετρελαιοπηγές του Σαρίρ και πολλοί είδαν, Απρίλιο και Μάιο, να ταίζουν τα μικρά τους σε φωλιές που είχαν φτιάξει μέσα σε κάτι παλιοσίδερα. Επίσης και το γεράκι Σούτο μεγαλώνει τα μικρά του στη Σαχάρα τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο κι αυτά συμπίπτει να έχουν γεννηθεί την εποχή της πυκνότερης αποδημίας.

 

Τον Μάρτιο του 1971 μια ομάδα από ειδικούς, σε αποστολή οργανωμένη από τη Βρεταννική Εταιρεία για την προστασία των πτηνών, πήγαν στην Κούφρα για πέντε ημέρες. Στο διάστημα αυτό μέτρησαν 64 διαφορετικά είδη αποδημητικών πουλιών, εκ των οποίων όλα, εκτός από δύο, προέρχονταν από την Ευρώπη.

Στην έρημο της Σαχάρας έρχονται λίγοι επισκέπτες. Πριν από 5 έως 6000 χρόνια, όμως, η απεραντοσύνη αυτή, όπου η ζωή σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ήταν σκεπασμένη με χορτάρι, δέντρα και βλάστηση όμοια με των μεσογειακών χωρών. Υπήρχαν ακόμη μεγάλες λίμνες. Αυτό το γνωρίζουμε από απολιθώματα ψαριών που βρέθηκαν, από εργαλεία της νεολιθικής εποχής και από σχεδιάσματα που βρέθηκαν σε σπηλιές της Κούφρα. 

 

Με την πάροδο, όμως του χρόνου, οι λίμνες στέγνωσαν και οι κοίτες τους μετατράπηκαν σε ψιλούς κόκκους άμμου, που ο άνεμος συσσώρευσε σε λόφους.

 

Στην ερημιά της Σαχάρας, οποιαδήποτε μορφή ζωής παρουσιάζει ενδιαφέρον. Μα πιο πολύ απ’ όλα, η μελέτη των πουλιών και των θηραμάτων.

 

 

Το κείμενο αυτό γράφτηκε το 1971 από τον Peter Hogg. Η μετάφραση έγινε από τον iHunter.

 


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ