Ο περήφανος Κρητικός αίγαγρος (επιστ. Capra aegagrus creticus), γνωστός κι ως κρι-κρι, αγρίμι ή Κρητικό αγριοκάτσικο είναι ένα ενδημικό υποείδος αγριοκάτσικου και η μοναδική μορφή αιγάγρου στην Ευρώπη. Με βάση τα γενετικά του χαρακτηριστικά, ο Κρητικός αίγαγρος εισήχθη στην Κρήτη σε άγρια μορφή από την Ασία και στη συνέχεια ήρθε σε επαφή με τα ήμερα κατσίκια του νησιού, διατηρώντας όμως πολλά από τα κύρια χαρακτηριστικά των αιγάγρων της Ασίας.
Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα το είδος εξαπλωνόταν και στις τρεις μεγάλες οροσειρές της Κρήτης (Λευκά Όρη, Ίδη και Δίκτη), αλλά ο φυσικός του πληθυσμός περιορίζεται σήμερα σε 700 κατσίκια (2010) που ζουν στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς, στα Λευκά Όρη, σε έκταση 150.000 στρεμμάτων. Τα αγριοκάτσικα σχεδόν εξαφανίστηκαν από τα όλα βουνά της Κρήτης την διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου, καθώς οι αντάρτες δεν είχαν άλλη πηγή τροφής στα άγρια βουνά της Κρήτης, με το 1960 να έχουν απομείνει μόλις 200 άιγαγροι στα Λευκά Όρη και να γι’αυτό να ανακηρυχτεί η Σαμαριά ως Εθνικός Δρυμός το 1962. Ακόμη και σήμερα το κρι κρι στα Λευκά Όρη απειλείται από το παράνομο κυνήγι, τις περιορισμένες εκτάσεις για αναζήτηση τροφής και τις αρρώστιες. Ο κύριος όμως κίνδυνος που απειλεί τη διατήρηση του υποείδους είναι ο υβριδισμός με ήμερα κατσίκια.
Για την διατήρηση του υποείδους, αίγαγροι έχουν μεταφερθεί στην προστατευόμενη νησίδα Θοδωρού των Χανίων, και από εκεί σε άλλα νησιά με σημαντικότερο τη Σαπιέντζα Μεσσηνίας (200 άτομα). Επίσης έχουν εισαχθεί κατσίκια στις νήσους Hai Bai του Ισραήλ, Άγίοι Πάντες του Αγίου Νικολάου, Μονή Αίγινας, Αταλαντονήσι Φθιώτιδας, αλλά και στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας. Ένας μικρός πληθυσμός εισήχθη και στη νήσο Ντία Ηρακλείου, αλλά λόγω του υβριδισμού του με ήμερα κατσίκια γίνεται προσπάθεια απομάκρυνσης όλων των κατσικιών, ώστε να ξαναεισαχθούν καθαρόαιμα κρι κρι.
Τα αγρίμια έχουν ανοιχτόχρωμο σκούρο τρίχωμα το οποίο, κατά την εποχή του ζευγαρώματος τον Οκτώβριο και Νοέμβριο, γίνεται ανοιχτότερο. Επίσης στη ράχη τους έχουν μια σκούρα καφετιά γραμμή από το κεφάλι ως την ουρά και έχουν μεγάλο γένι. Επιπλέον, έχουν δύο κέρατα που κλίνουν πίσω από το κεφάλι του και φτάνουν το 1m στα αρσενικά. Το μήκος τους φτάνει τα 1.30-1.40m και τα αρσενικά φτάνουν τα 40kg. Όταν γεράσουν, στα 10 τους χρόνια το χρώμα τους ανοίγει και πάλι, και ζουν συνήθως 11-12 χρόνια.
Το αγρίμι τρέφεται με βλαστούς, οφθαλμούς και φύλλα θάμνων και χαμηλών δέντρων, καθώς και με αγρωστώδη και πλατύφυλλες πόες. Προτιμάει βραχώδεις περιοχές με μεγάλη κλίση, αφού μπορεί να πηδήξει πάνω από 8 μέτρα. Το καλοκαίρι ανεβαίνει σε μεγαλύτερα υψόμετρα, ενώ το χειμώνα κατεβαίνει χαμηλότερα.
Ο αίγαγρος της Κρήτης σχηματίζει ομόφυλες αγέλες μέχρι και 20 άτομα, εκτός από την περίοδο της αναπαραγωγής, μέσα στις οποίες υπάρχει σαφής ιεραρχία, με τα γηραιότερα και σωματικά μεγαλύτερα άτομα να είναι τα κυρίαρχα. Την περίοδο της αναπαραγωγής σχηματίζονται χαρέμια, ενώ τα μικρά του έτους ακολουθούν τα θηλυκά. Είναι πολύ ντροπαλά ζώα και δεν πλησιάζουν συχνά τους τουρίστες.
Τέλος, έχουν βρεθεί πολλές τοιχογραφίες με κρι κρι, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι αίγαγροι λατρεύονταν κατά την αρχαιότητα. Όμως ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα ισχυρά σύμβολα της Κρήτης.
Πηγή : cretanbeaches.com
