Ρυθμιση σκοπευτικων για μονοβολα

Η σύγχρονη πρακτική είναι για το κυνήγι του αγριόχοιρου να γίνεται με μονόβολο αντί για φυσίγγια με πολλαπλά βλήματα. Οι λόγοι είναι σοβαροί – το μονόβολο καταβάλλει το θήραμα πιο αποτελεσματικά και μειώνει τις πιθανότητες ενός άσκοπου τραυματισμού του θηράματος.

Όμως, η σκόπευση με το μονόβολο φέρνει άλλα πράγματα στο προσκήνιο, αφού είναι μέρος της τεχνικής του σταθερού στόχου και όχι του κινούμενου στόχου. Για τη μέγιστη απόδοση του μονόβολου, θα πρέπει ο κυνηγός να μάθει να χειρίζεται το κλισιοσκόπιο, να το ρυθμίζει και να μάθει μερικά πράγματα για την τεχνική της σκανδάλης, που διαφέρει σημαντικά από την τεχνική που εφαρμόζουμε στον κινητό στόχο.

Σκανδάλη

Η γενική τεχνική της σκανδάλης στο λειόκαννο είναι απλή, όταν είμαστε βέβαιοι για την προσκόπευσή μας δίνουμε στην σκανδάλη μια “σφαλιάρα”. Την πιέζουμε απότομα και γρήγορα με μια ξερή κίνηση του δάκτυλού μας.

Στο σταθερό στόχο μια τέτοια κίνηση είναι καταστροφική, αφού ρίχνει το στόμιο των καννών προς τα κάτω, αρκετά για να μας μετακινήσει την τοποθέτηση της βολής αρκετά εκατοστά. Στο μονόβολο η πίεση της σκανδάλης θέλει μια προσεκτική τοποθέτηση του δάκτυλου στη σκανδάλη και μια σταθερή πίεση προς τα πίσω αντί για τη “σφαλιάρα” που εφαρμόζουμε σε άλλες περιπτώσεις.

Ποιά σκοπευτικά

Οι επιλογές μας είναι ουσιαστικά περιορισμένες, είτε λόγω νόμου (απαγορεύεται η διόπτρα) είτε λόγω ελλείψεων στην αγορά μας (δεν υπάρχουν οφθαλμίδια μεγάλης διαμέτρου τύπου ghost ring), άρα πάμε αναγκαστικά στο ανοικτό κλισιοσκόπιο και στην ακή, συνδυασμός αρκετά καλός για τις αποστάσεις του αγριογούρουνου.

Το κλισιοσκόπιο με την ακή θέλει βέβαια και την ρύθμισή του για να αποδώσει. Η ρύθμιση δεν είναι τίποτε το μυστηριώδες, την εξηγούμε παρακάτω.

Ρύθμιση σκοπευτικών και σκοπευτική εικόνα

Με τα σκάγια έχουμε ένα σύννεφο σκαγιών που έχει διάμετρο πολλών εκατοστών, η απόλυτη ακρίβεια δεν μας πολλυενδιαφέρει. Στο μονόβολο όμως έχουμε ένα και μοναδικό βλήμα διαμέτρου 18 περίπου χιλιοστών και η ακρίβεια τοποθέτησής του στο στόχο είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας. 

Επίσης, το μονόβολο δεν ταξιδεύει σε μια απόλυτη ευθεία σαν ακτίνα φωτός. Από τη στιγμή που βγαίνει από την κάννη, η τροχιά του είναι καμπύλη με αυξανόμενη πτώση καθώς ταξιδεύει παράλληλα με τη γη. Η πτώση δίνεται από μερικούς κατασκευαστές στα κουτιά φυσιγγίων, για παράδειγμα η Remington αναφέρει πτώση 1 εκατοστό στα 24 μέτρα, 5 εκατοστά στα 45 μέτρα, 13 εκατοστά στα 70 μέτρα και 25 εκατοστά στα 95 μέτρα.

Η πτώση είναι σημαντικό στοιχείο για τη ρύθμιση των σκοπευτικών μας. Αντίθετα με το βλήμα, το μάτι βλέπει σε ευθεία γραμμή, άρα η ρύθμιση των σκοπευτικών σημαίνει ότι τα ρυθμίζουμε έτσι ώστε σε κάποιο σημείο της πορείας του βλήματος το όπλο βάζει το μονόβολο εκεί που σκοπεύουμε. Σε κοντινές αποστάσεις το μονόβολο θα πάει λίγο ψηλότερα σε σχέση με τη σκόπευσή μας και σε μακρύτερες αποστάσεις θα πάει λίγο πιο χαμηλά.

Με μια καλή επιλογή απόστασης ρύθμισης μπορούμε να εκμηδενίσουμε την ανάγκη να κρατάμε χαμηλά ή ψηλά τα σκοπευτικά μας, κάτι που δεν είναι εφικτό στη φούρια μιας ελληνικής παγάνας. Η απόσταση αυτή είναι τα 45 μέτρα για τα περισσότερα μονόβολα. Με ρύθμιση σε αυτή την απόσταση καλύπτουμε όλες τις πιθανές αποστάσεις βολής σε ελληνικό κυνήγι αγριογούρουνου, δηλαδή από 10 έως 70 μέτρα.

Η ρύθμιση

Εδώ θα χρειαστεί ένας στόχος, ένα τραπεζάκι, παγκάκι ή κάτι άλλο πάνω στο οποίο θα στηριχτεί το όπλο για τις βολές ρύθμισης, και μια μέγγενη αν είναι δυνατό αλλά δεν είναι απαραίτητη.

Ο στόχος μπαίνει σε κάποιο σημείο που εγγυάται τον ασφαλή τερματισμό των βλημάτων στο έδαφος, μια πλαγιά ενός λόφου είναι ιδανική. Μην αφήνετε ποτέ περιθώριο για τα μονόβολα να φεύγουν ανεξέλεγκτα στον αέρα.

Στα 45 μέτρα στήστε το τραπεζάκι σας. Συναρμολογήστε το όπλο σας και βάλτε μόνο ένα βλήμα στη θαλάμη. Αν είναι δίκαννο ρίξτε όλες τις βολές με μόνο τη μια κάννη, τη δεξιά σε πλαγιόκαννο ή την κάτω σε ποζέ.

Έχοντας τη σκοπευτική εικόνα που βλέπετε στη φωτογραφία, πιέστε σταθερά και ελαφρά τη σκανδάλη.

Μην βιαστείτε να τρέξετε στο στόχο. Ρίξτε ακόμη τρεις βολές από την ίδια στάση και με την ίδια σκοπευτική εικόνα πάντα. Αυτό που κάνετε τώρα είναι να ρυθμίσετε τα σκοπευτικά του όπλου σας και όχι να δοκιμάσετε τη σκοπευτική σας δεινότητα.

Τώρα δείτε πως πήγαν οι βολές στο στόχο. Αν κρατήσατε τη θέση σας σωστά, οι βολές θα έχουν συγκεντρωθεί στο στόχο όλες μαζί σε ένα “τσαμπί”. Όσο πιο σφιχτό είναι το τσαμπί τόσο καλύτερο το όπλο σε απόδοση.

Μην σας απασχολεί αν το τσαμπί είναι μακριά από το σημείο που σκοπεύσατε. Αυτό θα το ρυθμίσουμε τώρα.

Αν έχετε μέγγενη ή κάποιο μέσο να στηρίξετε το όπλο ώστε να έχετε την ίδια σκοπευτική εικόνα που είχατε όταν ρίξατε τις πρώτες βολές, τα πράγματα είναι εύκολα. Απλά στηρίζετε το όπλο στη μέγγενη, με την ίδια πάντα εικόνα που είχατε όταν ρίξατε τις πρώτες τέσσερις βολές και ρυθμίζετε το κλισιοσκόπιο ώστε να μετακινηθεί κάτω από το σημείο που πήγαν οι βολές. 

Αυτό ήταν.

Αν δεν έχετε μέγγενη τότε θα το κάνετε ρυθμίζοντας το κλισιοσκόπιο και ρίχνοντας πρόσθετες δοκιμαστικές βολές. Η ρύθμιση του κλισιοσκοπίου είναι ως εξής :

1. Για να πάνε οι βολές επάνω το κλισιοσκόπιο ανεβαίνει
2. Για να πάνε οι βολές κάτω το κλισιοσκόπιο κατεβαίνει
3. Για να πάνε οι βολές δεξιά το κλισιοσκόπιο πάει δεξιά
4. Για να πάνε οι βολές αριστερά το κλισιοσκόπιο πάει αριστερά

Μετά την τελική ρύθμιση ρίχνετε μερικές βολές για επιβεβαίωση της ρύθμισης και αφήνετε τα σκοπευτικά ήσυχα. Είναι καλή ιδέα να ρίξετε λίγο μπλάνκο (υγρό για διόρθωση κειμένων) στις βίδες ρύθμισης του κλισιοσκοπίου, για να ξέρετε αν κάποιος τα έχει απορρυθμίσει. Αν αλλάξετε τύπο μονόβολου είναι πιθανό να χρειαστεί νέα ρύθμιση κλισιοσκοπίου.

Τώρα στα δίκαννα. Η ρύθμιση γίνεται με τη μια κάννη, συνήθως αυτή που ρίχνουμε πρώτα, δηλαδή τη δεξιά (ή την κάτω με σουπερποζέ). Αφού γίνει η ρύθμιση με τη μια κάννη, μετά βλέπουμε τι κάνει και η άλλη κάννη. Στα δίκαννα, επειδή οι άξονες των καννών συγκλίνουν, είναι συχνό το φαινόμενο της διασταύρωσης των βολών σε κάποια απόσταση μετά από τα 35 μέτρα. Αν συμβαίνει αυτό, τότε θα πρέπει να κάνετε δοκιμές για να δείτε πως ακριβώς συμπεριφέρεται το όπλο σε κάθε δέκα μέτρα, κάτι που είναι χρονοβόρο και δραχμοβόρο, αφού τα μονόβολα δεν είναι φθηνά. Συχνά όμως τυχαίνει ένα δίκαννο να πηγαίνει τα μονόβολα αρκετά καλά μέχρι τα 50 μέτρα. Επίσης, στο δίκαννο είναι λίγο προβληματική η εφαρμογή κλισιοσκοπίου, εκτός βέβαια από μερικά δίκαννα φτιαγμένα από το εργοστάσιο σαν μοντέλα για μονόβολο. Όπως καταλαβαίνετε η καραμπίνα είναι πιο εύκολη για χρήση με μονόβολα.

Και μερικά μυστικά

Ναι, υπάρχουν μερικά μυστικά στο μονόβολο.

Το μεγαλύτερο είναι το θέμα της εστίασης. Το μάτι μας δεν μπορεί να εστιάσει πάνω από ένα αντικείμενο, ή σε μια απόσταση. Με το κλισιοσκόπιο έχουμε τρία πράγματα να εστιάσουμε, το κλισιοσκόπιο στα 30 εκατοστά περίπου, την ακή στα 70 εκατοστά και το στόχο που μπορεί να είναι 10 και βάλε μέτρα. Που εστιάζουμε λοιπόν;

Η καλύτερη λύση, που έχει βρεθεί μετά από αιώνες σκοπευτικής ανάλυσης, είναι να εστιάζουμε στην ακή και να αφήνουμε το κλισιοσκόπιο και το στόχο “φλου”. Δύσκολο αυτό στο κυνήγι όταν βλέπεις έναν κάπρο να καλπάζει μπροστά από το καρτέρι σου και ο αέρας γεμίζει από τις φωνές των παγανιστάδων και τα γαυγίσματα των σκυλιών.

Αυτή η ανάγκη της σκόπευσης κάτω από αντίξοες συνθήκες, οδήγησε τους ειδικούς κατασκευαστές να επινοήσουν τρόπους να προσελκύσουν το μάτι στην ακή. Ένας πολύ γνωστός τρόπος ήταν να επιχρυσώνουν την ακή, πιο φθηνός τρόπος είναι η ένθεση ενός έντονου χρώματος στη ακή. Παράλληλα, η πίσω μεριά του κλισιοσκοπίου, αυτή προς τον σκοπευτή, είναι μαύρη ματ για να μην αντανακλά φως και να χαλάει την εστίαση.

Το σχήμα της εγκοπής του κλισιοσκοπίου παίζει ρόλο. Στο κυνήγι χρειάζεται μια σχετικά ανοικτή εγκοπή, ρηχή και αμβλείας γωνίας και όχι η τετράγωνη του σκοπευτηρίου. Στο κυνήγι θέλουμε γρήγορη σκόπευση και εύκολο εγκλωβισμό του στόχου.

Που ρίχνουμε

Αυτό εξαρτάται από την κατεύθυνση του αγριογούρουνου σε σχέση με τη βολή μας. Τα ζωτικά όργανα είναι από τη μέση μπροστά και πολύ χαμηλότερα από ότι φαίνεται από τον όγκο του αγριογούρουνου. Είναι χρέος του κάθε κυνηγού να μάθει αυτά τα σημεία και να ρίχνει μόνο αν είναι βέβαιος ότι η βολή του θα καταβάλλει το ζώο άμεσα. Ο άσκοπος τραυματισμός σημαίνει την απώλεια του ζώου που τραυματίστηκε και ενδέχεται να χαλάσει και την παγάνα του συνολικά.

Το άρθο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΚΥΝΗΓΙ & ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ. Στο ihunt.gr αναδημοσιεύτηκε με την άδεια του του κ. Κυπρίδημου. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του.