Όχι η αεροδυναμική των σκαγιών, αλλά η επίδραση της αντίστασης του αέρα στο σύνολο των σκαγιών της τουφεκιάς είναι το θέμα, κάτι που μέχρι σήμερα δεν το υπολογίζαμε και τόσο πολύ. Η μεγάλη έμφαση ήταν στην αεροδυναμική του μεμονωμένου σκαγιού, και πως αυτό θα έμενε, ή θα παρέκκλινε από την ευθεία ανάλογα με τις παραμορφώσεις που υπέστη στην κάννη.
Τώρα έχουν μαζευτεί νέα στοιχεία που τείνουν να δείξουν ότι η αντίσταση του αέρα επιδρά στο σύνολο των σκαγιών και επηρεάζει όχι μόνο την πορεία τους αλλά και την πυκνότητα της τουφεκιάς και το μήκος της ατράκτου των σκαγιών και την απόδοση του τσοκ. Έτσι για ακόμη μία φορά τίθενται ερωτηματικά για το τι ακριβώς συμβαίνει καθώς ταξιδεύουν τα σκάγια προς τον πίνακα και για μία ακόμη φορά επιβεβαιώνεται το ρητό ότι σε ότι αφορά τα όπλα δεν πρέπει να είμαστε ποτέ κατηγορηματικοί.
ΣΤΟ ΣΤΟΜΙΟ ΤΑ ΣΚΑΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΩΜΑ
Κατά την έξοδό τους από το στόμιο της κάννης τα σκάγια, ανεξάρτητα από το τσοκάρισμα του όπλου, είναι μαζεμένα σε ένα σχεδόν συμπαγές σώμα, αυτό επιβεβαιώνεται από φωτογραφίες που δείχνουν το φαινόμενο ξεκάθαρα.
Ο ΑΕΡΑΣ ΔΡΑ ΑΜΕΣΩΣ
Καθώς εξέρχονται τα σκάγια από το στόμιο αμέσως αντιμετωπίζουν την αντίσταση του αέρα. Αυτό είναι γνωστό, το νέο στοιχείο που μας πρέπει να δούμε είναι ότι ο αέρας δρα στο σύνολο της τουφεκιάς και όχι μόνο στα μεμονωμένα σκάγια. Καθώς, λοιπόν, τα σκάγια που είναι πρώτα αντιμετωπίζουν την αντίσταση του αέρα αυτά που ακολουθούν έχουν μειωμένη αντίσταση και διατηρούν μεγαλύτερη ταχύτητα, όπως οι δρομείς που χρησιμοποιούν τον προπορευόμενο δρομέα για να “σχίσει” τον αέρα. Τα μπροστινά σκάγια φρενάρουν από την αντίσταση του αέρα και αυτά που ακολουθούν τα προσπερνούν.
Αυτή είναι μία ενδιαφέρουσα άποψη για την εξέλιξη της τουφεκιάς. Μέσα στα χιλιοστά του δευτερολέπτου που διαρκεί η διαδρομή των σκαγιών μπορούμε να φανταστούμε τα μπροστινά σκάγια να βγαίνουν από το στόμιο, να φρενάρουν από τον αέρα και να εκτοπίζονται από αυτά που ακολουθούν.
Αυτό το φαινόμενο έχει φωτογραφηθεί σε εργαστήρια της εταιρείας Remington. Σκάγια είχαν βαφτεί διάφορα χρώματα και τοποθετήθηκαν μέσα στα φυσίγγια στην κατάλληλη θέση, πχ κόκκινα κάτω κάτω, μπλε στη μέση και άσπρα πάνω πάνω. Οι φωτογραφίες έδειξαν ότι τα τελευταία σκάγια, αυτά που είναι κάτω κάτω στο φυσίγγιο κοντά στην τάπα, φτάνουν στο στόχο πρώτα. Σοβαρό αποδεικτικό στοιχείο οι φωτογραφίες
Η ΠΙΕΣΗ ΔΕΝ ΠΕΦΤΕΙ ΑΜΕΣΩΣ
Αυτό παραμένει όπως το ξέραμε, είναι η γνωστή έκρηξη στομίου και είναι η εκτόνωση των αερίων καθώς αυτά βγαίνουν από το στόμιο της κάννης και χάνουν τη δύναμή τους. Η πίεση τους όμως συνεχίζει μέχρι τη στιγμή που βγαίνει και η τάπα ή ο συγκεντρωτήρας από στόμιο, μέχρι τότε η πίεση των αερίων είναι διαρκής.
Έτσι έχουμε τον αέρα να εμποδίζει τα σκάγια από μπροστά και την πίεση στην τάπα να τα σπρώχνει από πίσω, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, ή μάλλον μπρος αέρας και πίσω τάπα κατά το βλητικόν, και τα φαινόμενα που δημιουργούνται είναι ενδιαφέροντα, ανάλογα με το τσοκάρισμα.
ΤΟ ΤΣΟΚ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ
Η συνολική εμπρόσθια επιφάνεια της γόμωσης έχει μεγάλη σχέση με την αντίσταση που αντιμετωπίζει από τον αέρα. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η μπροστινή επιφάνεια τόσο μεγαλύτερη είναι η αντίσταση του αέρα στο σύνολο των σκαγιών. Και η επιφάνεια αυτή εξαρτάται από το διαμέτρημα του όπλου και, μέσα στις παραμέτρους του διαμετρήματος, από το τσοκάρισμα. Το πιο ανοιχτό τσοκάρισμα, κύλινδρος, βελτιωμένος κύλινδρος, έχει μεγαλύτερη επιφάνεια από τα κλειστά τσοκ, φουλ, τρία τέταρτα και μισό.
Το αποτέλεσμα είναι ότι με τα πιο ανοικτά τσοκ το φρενάρισμα είναι πιο έντονο λόγω της μεγάλης, σχετικά, επιφάνειας που αντιμετωπίζει τον αέρα, με αποτέλεσμα να φρενάρουν περισσότερα σε αριθμό σκάγια και αν εκτοπίζονται από αυτά που ακολουθούν, που πιέζονται κάπως πιο έντονα από ατσοκάριστες κάννες αφού δεν υπάρχει σύσφιγξη για να φρενάρει την τάπα. Επίσης, τα πίσω σκάγια έχουν προφυλαχτεί από την πίεση του αέρα αφού τα πρώτα σκάγια έχουν σχίσει τον αέρα μπροστά τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα σκάγια που εξέρχονται πρώτα φρενάρουν και τα προσπερνούν αυτά που ακολουθούν και αυτό το φαινόμενο είναι πιο έντονο όσο πιο ανοικτό είναι το τσοκ.
ΤΣΟΚ ΚΑΙ ΑΤΡΑΚΤΟΣ
Η μέχρι τώρα επικρατούσα εντύπωση για το μήκος της ατράκτου των σκαγιών ήταν ότι τα κλειστά τσοκ δίνουν μεγάλο μήκος ατράκτου. Τα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν το αντίθετο.
Ο ερευνητής Roger Giblin του Κολεγίου του Λονδίνου έκανε πειράματα μέτρησης και βρήκε ότι τα ανοικτά τσοκ δίνουν μεγαλύτερο μήκος ατράκτου από τα κλειστά. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων του ήταν τα εξής:
φουλ τσοκ στα 30 μέτρα έδωσε μήκος ατράκτου 2.37 μέτρα, το ίδιο τσοκ στα 40 μέτρα έδωσε 3.32 μέτρα. Ο κύλινδρος, χωρίς καθόλου τσοκ, έδωσε άτρακτο 3.38 μέτρα σε απόσταση 30 μέτρων και 5.18 μέτρα σε απόσταση 40 μέτρων. Παρόμοια αποτελέσματα δίνουν και οι παρατηρήσεις του Brister και άλλων μελετητών.
Αυτά τα αποτελέσματα είναι πραγματικά αποκαλυπτικά. Βλέπουμε ότι τα σφιχτά τσοκ είναι αυτά που δίνουν τη μικρά άτρακτο σκαγίων και όχι τα ανοικτά. Και η εξήγηση που έχει δοθεί είναι ότι σε ένα ανοικτό τσοκ η επίδραση της αντίστασης του αέρα αντιμετωπίζεται από περισσότερα σκάγια, ενώ στα κλειστά τσοκ τα μπροστινά σκάγια είναι λιγότερα και έχουν μικρότερη συνολική επιφάνεια, επίσης δρούν σαν ασπίδα και έτσι προστατεύουν αυτά που ακολουθούν. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα σκάγια διατηρούν μεγαλύτερα ποσοστά της αρχικής τους ταχύτητας και το σύνολο της τουφεκιάς δεν “ανοίγει” στα κλειστά τσοκ.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ
Ο τεχνικός της Winchester ο Ed Lowry, έγραψε ότι η επιβράδυνση της γόμωσης από το στόμιο μέχρι τον πρώτο σταθμό μέτρησης στο πρώτο μέτρο από το στόμιο είναι μεγάλη. Μια γόμωση που φεύγει από το στόμιο με ταχύτητα 396.5 μέτρα ανά δευτερόλεπτο στο ένα μέτρο ταξιδεύει με 366 μέτρα. Αυτό δείχνει πόσο επιδρά στα σκάγια η αντίσταση του αέρα.
Τα ίδια αποτελέσματα έδειξαν και πειράματα σε μεγάλο υψόμετρο όπου ο αέρας είναι λιγότερο πυκνός και η αντίσταση του μειωμένη.
Η ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΚΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙΡΙΑ
Η σκληρότητα των σκαγιών παράμεινε καίριος παράγοντας. Όσο και να επηρεάζει τα σκάγια η αντίσταση του αέρα, η παραμόρφωση των σκαγιών από το τέλειο σφαιρικό σχήμα αλλοιώνει την πορεία τους και τα σκάγια που φεύγουν από την τροχιά τους είναι άχρηστα. Αυτό που μειώνει την παραμόρφωση των σκαγιών είναι η σκληρότητά τους, η χαμηλή πίεση μέσα στην κάννη, η σωστή τάπα, προστασία από τριβή με τα τοιχώματα της κάννης, και κάποιο μέσο προστασίας των σκαγιών από τις τριβές ανάμεσά τους, όπως η σκόνη από πολυεθαιλένιο που χρησιμοποιεί η Remington.Η χρήση προοδευτικής πυρίτιδας συμβάλλει και αυτή στη διατήρηση της σφαιρικότητας των σκαγιών. Όλα αυτά έχουν αποδειχτεί σε πολλά πειράματα.
ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον πρακτικό κυνηγό και σκοπευτή;
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι το τσοκ επιδρά με πιο περίπλοκο τρόπο από ότι νομίζαμε μέχρι τώρα. Η ιδέα ότι το τσοκάρισμα είναι σαν μάνικα του νερού και πιέζοντας το στόμιο κάνουμε τα σκάγια να μείνουν μαζεμένα για μεγαλύτερη απόσταση δεν είναι τόσο απόλυτη. Το ίδιο ισχύει και για το μήκος της ατράκτου των σκαγιών, η μεγάλη άτρακτος είναι προϊόν του ανοικτού τσοκ και όχι του κλειστού τσοκ.
Αυτά δεν αλλάζουν το γεγονός ότι το κλειστό τσοκ μας δίνει πιο συγκεντρωμένες τουφεκιές, κάτι που μειώνει την αποτελεσματικότητα μας στο κυνήγι ή στο στόχο. Το νέο πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι πως θα βελτιωθεί η απόδοση του ανοικτού τσοκ ώστε να μειωθεί η άτρακτος. Πιθανά κάποιο σύστημα εκτόνωσης των αερίων πριν αυτά φτάσουν στο στόμιο και ένα νέο είδος τάπας να ξεπεράσει αυτά τα προβλήματα και να εκμεταλλευτεί το ανοικτό τσοκ καλύτερα.
Το πείραμα που μένει να γίνει για τις τουφεκιές που θα βγάλει μια τέτοια κάννη με βελτιωμένο κύλινδρο, με φυσίγγι με προοδευτική πυρίτιδα, τέλειο συγκεντρωτήρα και σκληρά, πραγματικά σκληρά σκάγια γεμισμένα με σκόνη πολυεθυλαίνιου. Το ζητούμενο είναι μία ομαλή κατανομή χωρίς την υπερσυγκέντρωση του φουλ ή των τριών τετάρτων τσοκ… Μέχρι να γίνουν τα πειράματα το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ψάχνουμε γαι φυσίγγια με σκληρά σκάγια, πραγματικά σκληρά σκάγια και όχι περιγραφές ότι είναι σκληρά ή ημίσκληρα, γεμισμένα σε καλής ποιότητας φυσίγγια.
Το άρθο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΚΥΝΗΓΙ & ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ. Στο ihunt.gr αναδημοσιεύτηκε με την άδεια του του κ. Κυπρίδημου. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του.
