Το παρακάτω κείμενο είναι η θέση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Αρχιπελάγους για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών
Οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι καθαρές μορφές παραγωγής ενέργειας που δεν αποδεσμεύουν υδρογονάνθρακες, διοξείδιο του άνθρακα ή τοξικά απόβλητα. Υπό αυτήν την έννοια, κανείς δεν έχει πρόβλημα για τις ΑΠΕ στα νησιά μας. Παρόλα αυτά οι κορυφογραμμές μας δεν είναι ανανεώσιμες.
Οι επενδύσεις της πολυεθνικής Iberdrola –Ρόκας, προβλέπουν:
Την εγκατάσταση 153 Α/Γ στη Λέσβο, 125 Α/Γ στη Λήμνο και 75 Α/Γ στη Χίο ύψους 107μ. η κάθε μια (δηλαδή μια πολυκατοικία 35 ορόφων).
Την θεμελίωση τους με συνολικό όγκο σκυροδέματος πολλών χιλιάδων κυβικών μέτρων. Ισοπέδωση επιφάνειας μεγαλύτερης του 1 στρέμματος για κάθε Α/Γ, σκυρόδεμα 480 κ.μ. για κάθε Α/Γ. Τα έργα για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, θα εκθέσουν το έδαφος στον αέρα και τη βροχή, με αποτέλεσμα την διάβρωση του. Αλλά και σε περίπτωση εγκατάλειψης της εκμετάλλευσης (αρκετά υπαρκτή πιθανότητα σύμφωνα με τη βιβλιογραφία), είναι αδύνατη η απομάκρυνση όλων των εγκαταστάσεων όπως οι ογκώδεις θεμελιώσεις από μπετόν. Το έδαφος στις κορυφογραμμές έχει βάθος λιγότερο από 10 εκατοστά και το ποώδες εδαφόκλιμα είναι αδύνατο να επανεγκατασταθεί στο συγκεκριμένο ακραίο οικολογικά περιβάλλον λόγω του ιδιαίτερα άγονου μητρικού πετρώματος που αναπόφευκτα θα αποκαλυφθεί σε μεγάλη έκταση. Η κατασκευή δρόμων πρόσβασης ιδιαίτερα σε κορυφογραμμές προκαλεί μόνιμη αλλαγή της εδαφοκάλυψης και εκτεθειμένες επιφάνειες στην επιφανειακή διάβρωση. Εκτός από τις βάσεις στήριξης των ανεμογεννητριών, θα χρειαστεί να κατασκευαστούν χιλιόμετρα δικτύου μεταφοράς του ρεύματος και εκατοντάδες πυλώνες, με τα συνεπαγόμενα τεχνικά έργα μεγάλης κλίμακας και εκτεταμένες καταστροφές. Στο Γιορκσάιρ της Αγγλίας, η κατασκευή ανεμογεννητριών ύψους 50μ. δημιούργησε ρωγμές στο μητρικό πέτρωμα, με αποτέλεσμα τα νερά της βροχής να αλλάζουν πορεία ή να εξαφανίζονται.
Την διάνοιξη 97 χλμ. Νέου οδικού δικτύου πλάτους 5-10 μ. σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και την διαπλάτυνση υφιστάμενων χωματόδρομων.
Με τον Ν. 2941/2001 οι ΑΠΕ επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε δάση, δασικές ή χορτολιβαδικές εκτάσεις (βοσκότοποι). Ο επενδυτής παίρνει άδεια χρήσης 20-25 ετών έπειτα από αίτημα (με δυνατότητα παράτασης για ίδιο χρονικό διάστημα). Δημόσιο και ιδιοκτήτες πρέπει να αποδείξουν ότι τους ανήκουν οι εκτάσεις, αυτό βέβαια σε αρκετές περιπτώσεις θα επιφέρει μακροχρόνιες διενέξεις λόγω έλλειψης κτηματολογίου. Ο επενδυτής παρόλα αυτά προχωράει κανονικά την επένδυση και αν και όταν αποδειχθεί κάποιος ιδιοκτήτης τότε ο επενδυτής περνάει σε αντάλλαγμα χρήσης γης (αν και υπάρχουν αρκετές ασάφειες σ αυτό το θέμα). Θα αρθεί η χρήση της έκτασης σαν βοσκότοπος, είτε γιατί όπως ήδη αναφέραμε θα υποβαθμισθεί λόγω διάβρωσης απ’ την αποκάλυψη του μητρικού πετρώματος, είτε γιατί θα πρέπει να απαγορευθεί επί μακρόν η βόσκηση σε τυχόν προσπάθειες αποκατάστασης της βλάστησης.
Προβλέπονται ανταποδοτικά οφέλη που αντιστοιχούν στο 2,7% των κερδών της εταιρείας, 178 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή του έργου και 30 εξειδικευμένες θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία του.
Η μελέτη επιπτώσεων της εταιρείας
Από την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου απουσιάζει μια διεξοδική εξέταση των επιπτώσεων:
Στον τουρισμό: Η ευρύτερη περιοχή έχει μεγάλες δυνατότητες για τουριστική ανάπτυξη. Οι τιμές των σπιτιών και των οικοπέδων έχουν πέσει (μέχρι 40%) σε περιοχές ανάπτυξης αιολικών πάρκων (Savillis, Διεθνής Εταιρία Εκτίμησης Ακινήτων, 1998). Η κατασκευή Αιολικού πάρκου, θα πλήξει και θα υποβαθμίσει ανεπανόρθωτά στον τομέα αυτό την περιοχή, καθώς οι επισκέπτες τέτοιον περιοχών έρχονται προς αναζήτηση ηρεμίας και ενός ήρεμου φυσικού τοπίου. Αν αντί της ηρεμίας βρουν συστοιχίες ανεμογεννητριών, μάλλον θα χάσουν το ενδιαφέρον τους για την περιοχή, όπως έγινε σε εθνικά πάρκα της Δανίας, Ολλανδίας και Βρετανίας. Σε αυτές τις χώρες που έχουν μακρά εμπειρία στα αιολικά πάρκα, δεν επιτρέπεται πια η δημιουργία τους σε περιοχές φυσικής ομορφιάς. Σε τουριστικές περιοχές της Ουαλίας, Δανίας και Ολλανδίας, όπου εγκαταστάθηκαν αιολικά πάρκα, παρατηρήθηκε μια μέση μείωση της τουριστικής κίνησης της τάξης του 30% κατά την πρώτη δεκαετία (Έκθεση για την ανάπτυξη των αιολικών πάρκων, Οργανισμός Τουρισμού της Ουαλίας, 1999).
Στην υγεία των κατοίκων: Εκτός των περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούν τα Αιολικά πάρκα, έχουν παρατηρηθεί και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων των γύρω περιοχών. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Γερμανία περιγράφουν τη ζωή τους ως αβάσταχτη όταν είναι κατ’ ευθείαν εκτεθειμένοι στις ακουστικές και οπτικές συνέπειες των αιολικών πάρκων. Αναφέρονται περιπτώσεις ατόμων που δηλώνουν ασθένεια και ανικανότητα για εργασία, αυξάνεται ο αριθμός παραπόνων για συμπτώματα, όπως αρρυθμίες και άγχος, που είναι γνωστά σαν αποτελέσματα υπόηχων (ήχοι συχνοτήτων κάτω από το κανονικό όριο ακουστικής λήψης). Στη Γερμανία π.χ. που αναπτύχθηκαν δραστηριότητες Αιολικών πάρκων, υπάρχει ήδη κινητοποίηση για την κατάργησή τους. Συγκεκριμένα οι ήχοι κάτω των 20Hz (οι οποίοι δεν είναι αντιληπτοί από το ανθρώπινο αυτί), διανύουν μεγάλες αποστάσεις και διαπερνούν σκληρά υλικά. Κατά κύριο λόγο είναι στρεσογόνοι. Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι ανάλογες της έντασης αλλά και της διάρκειας της έκθεσης, από αδιαθεσίες και ιλίγγους μέχρι σοβαρά καρδιοαγγειακά, ψυχολογικές διαταραχές και Vibroacousticdisease (VAD). Η νομοθεσία γι αυτό είναι ανύπαρκτη πλην μιας οδηγίας στην Γερμανία, ενώ σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών της Φιλανδίας πρέπει να αναπτυχθεί (2011).
Αρχαιολογικά μνημεία: Οι αρχαιολογικοί χώροι που θα έχουν οπτική επαφή με τα αιολικά πάρκα θα υποστούν μια οπτική αλλοίωση με συνάθροιση όλων των υπολοίπων αρνητικών επιπτώσεων.
Στην βιοποικιλότητα: .Οι περιοχές, φιλοξενούν σπάνια και ευαίσθητα είδη και είναι σημαντικό πέρασμα για τα αποδημητικά πουλιά που ταξιδεύουν. Επίσης η περιοχή αποτελεί ιδανικό βιότοπο ενδημικών θηραμάτων όπως του λαγού και της πέρδικας. Η κατασκευή αιολικών πάρκων είναι μια μορφή βιομηχανικής ανάπτυξης και προκαλεί υποβάθμιση και εξαφάνιση βιοτόπων (Ινστιτούτο Βιολογικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Ουαλίας, Ηνωμένο Βασίλειο, 1998). Από την περιοχή κάθε χρόνο περνούν πλήθος μεταναστευτικών ειδών, τα οποία συνήθως πετούν σε χαμηλά ύψη. Τα μεταναστευτικά πτηνά κατά τη αποδημία τους, ακολουθούν συνήθως τις νοητές γραμμές των κορυφογραμμών, με αποτέλεσμα να μην έχουν εξαιτίας του Αιολικού πάρκου, επιλογή διαφυγής. Οι ανεμογεννήτριες τοποθετούνται η μία δίπλα στην άλλη στις κορυφές των βουνών , με αποτέλεσμα να δημιουργούν αδιαπέραστο φράκτη κατά μήκος της περιοχής και τα μεταναστευτικά πτηνά (μέσα σε αυτά και σπάνια είδη), να βρίσκουν μοιραία το θάνατο στους έλικές τους, αλλά και στους πυλώνες τους. Στην Tarifa της Ισπανίας, ένας σημαντικός αριθμός πουλιών έχει σκοτωθεί, εκ των οποίων, 13 είδη προστατευόμενα από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Στο αιολικό πάρκο του AltamontPass, στην Καλιφόρνια κάθε χρόνο σκοτώνονται κατά μέσο όρο 200-300 γεράκια, 40-60 χρυσαετοί και περίπου 7000 μεταναστευτικά πουλιά (Επιτροπή Ενέργειας της Καλιφόρνια). Η Υπηρεσία Προστασίας της Φύσης, αντέδρασε στη δημιουργία αιολικού πάρκου στην Ανατολική Αγγλία, λόγω των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων στην ορνιθοπανίδα, όπως υποβάθμιση βιοτόπων και θέσεων φωλεοποίησης, ενόχληση από τον θόρυβο και θανάτωση στα πτερύγια.
Ανοίγοντας δρόμους καταστρέφεται ένα μεγάλο μέρος του βιοτόπου των ζώων που διαβιούν στην περιοχή και διαταράσσεται η οικολογική ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που το γεγονός αυτό συνεπάγεται για τον άνθρωπο, γιατί έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι η φύση εκδικείται αυτούς που την καταστρέφουν.
Σε περίπτωση ατυχήματος: Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών μπορεί να σπάσουν, να εκτιναχθούν σε απόσταση μεγαλύτερη των 400μ. και να προκαλέσουν καταστροφές σε παρακείμενες περιουσίες, αυτοκίνητα ή στο φυσικό περιβάλλον. Το Χειμώνα, δημιουργείται πάγος στους πυλώνες και στα πτερύγια. Με την κίνηση των πτερυγίων, κομμάτια πάγου εκσφενδονίζονται σε μεγάλη απόσταση και με μεγάλη ταχύτητα (BORKAS 11, Ελσίνκι 1994).
Επιπλέον, αγνοείτε παντελώς η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο που υπέγραψε η Ελλάδα το 2010, ενώ εξωραΐζονται οι επιπτώσεις της οπτικής και ηχητικής όχλησης.
Κάποια Πανελλαδικά παραδείγματα
Δεν θέλουμε να καταστραφούν λιβάδια και δάση, φυτά και ζώα…. φυσικό περιβάλλον που θα καταστραφεί για πάντα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα φυτών που καταλαμβάνουν πολύ μικρές εκτάσεις και που θα μπορούσαν να εξαφανιστούν από μια μόνο ανεμογεννήτρια. Πως γνωρίζουμε αν εκεί που θα γίνουν αιολικά πάρκα δεν υπάρχουν τέτοια είδη φυτών (το 20% των φυτών της Ελλάδας δεν έχει βρεθεί ακόμα!)
1. Το δάσος μπονζάι της Σκύρου!Το νότιο τμήμα του νησιού της Σκύρου είναι καλυμμένο από ξυλώδη φυτά, που λόγο της βόσκησης έχουν παραμείνει σε πολύ χαμηλό ύψος (μέχρι και 1 μέτρο) έχοντας όμως χοντρούς κορμούς και πυκνή κόμη, ίδια ακριβώς με τα γνωστά μπονζάι. Το “δάσος μπονζάι” κινδυνεύει επίσης από τη δημιουργία αιολικού πάρκου από το Μοναστήρι της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους (φωτογραφία Δρ. Γεώργιος Φωτιάδης, Δασολόγος, Φυτοκοινωνιολόγος).
2. Γιατί τα αιολικά πάρκα μπορεί να προκαλέσουν τεράστιες οικολογικές καταστροφές: το παράδειγμα του είδους Aethionemaretsina. Το είδος αυτό εξαπλώνεται στη Σκύρο με συνολικό πληθυσμό περίπου 10 ατόμων (σε όλο τον κόσμο). Στην περιοχή που φύεται (πάνω σε βράχια, στο νότιο τμήμα του νησιού) το μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, στο οποίο ανήκει και η έκταση, προτίθεται να κάνει ένα τεράστιο αιολικό πάρκο (άνω των 100 ανεμογεννητριών). Οι διαδικασίες για τη δημιουργία του Αιολικού Πάρκου συνεχίζεται. Μόλις μία (1) ανεμογεννήτρια θα τοποθετηθεί πάνω στο μοναδικό πληθυσμό του είδους Aethionemaretsina και φυσικά το είδος θα εξαφανιστεί. Όχι το αιολικό πάρκο, αλλά μόλις ΜΙΑ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΦΤΑΝΕΙ ΓΙΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕΙ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ ΦΥΤΟΥ….. Άγνωστο φυσικά τι έχει γίνει σε άλλες περιοχές της Ελλάδας που έχουν τοποθετηθεί ανεμογεννήτριες… Μεγάλη αντίδραση για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών έχουν και οι Σκυριανοί, αφού αντιλαμβάνονται ότι τα πολύτιμα, για τα ζώα τους (αιγοπρόβατα, Σκυριανό αλογάκι κ.ά.), λιβάδια θα μειωθούν στο νότιο τμήμα του νησιού κατά περίπου 50% (από τις ανεμογεννήτριες και τη διάνοιξη δρόμων)!!!
3. Ένα τρίτο παράδειγμα έρχεται να προστεθεί στη λίστα, κι αυτή τη φορά από τις Πρέσπες. Μια απέραντη έκταση που θυμίζει έρημο Σαχάρα, που αντί για άμμο έχει πέτρες…. “πετροθίνες”, με απίστευτη φυτική ποικιλότητα: περίπου 20 φυτικά είδη σε 25 τετραγωνικά εκατοστά!!! Τα κοίλα τμήματα αποτελούν τύπο οικοτόπου προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 43/92/ΕΟΚ (θα μετατραπούν σε δρόμους). Τα κυρτά τμήματα ίσως είναι το ανώτερο όριο εξάπλωσης αυτών που αποκαλούνται οροφρύγανα… (αυτά θα μετατραπούν σε “μπαλκόνια” για να εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες). (φωτογραφία Δρ. Γεώργιος Φωτιάδης, Δασολόγος, Φυτοκοινωνιολόγος).
Διατυπώνουμε μια επείγουσα προειδοποίηση ενάντια στην άκριτη προώθηση μιας τεχνολογίας που μακροπρόθεσμα θα έχει εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις στις σχέσεις ανθρώπου και φύσης. Ανησυχούμε ιδιαίτερα για μια αλλαγή συμπεριφοράς, που είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή καθώς εξελίσσεται βραδέως, και που μας δίνει όλο και μικρότερη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε πόσο σημαντικό είναι για τον άνθρωπο να ζει σ’ ένα περιβάλλον που να χαρακτηρίζεται κυρίως από τη φύση. Η επένδυση στην αιολική ενέργεια, όχι μόνο σπαταλάει χρήματα χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, αλλά και δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι γίνονται σοβαρές προσπάθειες για την παραγωγή <<καθαρής>> ενέργειας.
Κόνσολα Φ. Φώτω
Δασοπόνος & Δ.Φ.Π.
Επιστημονική Συνεργάτιδα Κ.Ο.Α.
Για το ΔΣ
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Λεμάνης Παντελής Πλιάκας Βασίλης
