Το ορτύκι στη Μάνη ήταν και παραμένει να είναι το πιο προσφιλές θήραμα. Ένα θήραμα με το οποίο μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Το μάνα εξ ουρανών. Τα παλιά τα χρόνια οι Μανιάτες έπιαναν τα ορτύκια με δίχτυα και άλλα μέσα (όλα αυτά τα μέσα ήταν κατασκευασμένα από τους ίδιους) και τα πάστωναν για να μπορέσουν να βγάλουν το χειμώνα. Τότε ήταν καθαρά θέμα επιβίωσης.
Το πάθος που έχουν οι Μανιάτες για αυτό κυνήγι παραμένει μέχρι σήμερα, με τη μόνη διαφορά ότι δεν υπάρχουν πλέον δίχτυα για να πιάσουν τα κουρασμένα από το ταξίδι ορτύκια. Τώρα υπάρχει μόνο το κυνήγι, που δεν γίνεται πάντα με τον νομιμότερο τρόπο. Αν δεν καταλάβατε, εννοώ τις ηχομιμητικές συσκευές (κασετόφωνα κοινώς). Υπάρχουν φήμες ότι τα κασετόφωνα παίζουν σε όλη τη Μάνη. Αλλά αλήθεια πόσα ορτύκια μπορεί να γλύτωσαν από τα άλλα κασετόφωνα για να φτάσουν τελικά στη Μάνη; Έχετε σκεφτεί πόσα κασετόφωνα παίζουν κάθε βράδυ σε όλη τη χώρα; Στη Μάνη όμως, παρόλα αυτά, εξακολουθούν να καταφθάνουν ορτύκια για να ξεκουραστούν πριν το μεγάλο πέρασμά τους προς την Αφρική.
Το ορτύκι ξεκινάει τη μετανάστευση από τα Βόρεια (από τη Ρωσία και κάτω) μόλις προαισθανθεί τον ερχομό του φθινοπώρου. Με τους πρώτους Βοριάδες και Βορειανατολικούς το ταξίδι ξεκινά. Η Μάνη είναι η τελευταία στάση για ξεκούραση στο δρόμο τους για την Αφρική.
Η παραμονή στη Μάνη είναι προσωρινή και μπορεί να σταματήσουν είτε γιατί δεν είναι ευνοικές οι συνθήκες για να συνεχίσουν το ταξίδι τους είτε γιατί τα έπιασε η μέρα. Αν όμως οι συνθήκες είναι ευνοικές και προλάβουν το φώς της ημέρας δεν θα κάνουμε ούτε μπαμ.
Τα ορτύκια στη Μάνη σταματούν συνήθως στα ίδια μέρη. Δηλαδή, σταματούν σε πλαγιές που βλέπουν θάλασσα και προτιμούν τους θαμνότοπους που κυριαρχούν στη Μάνη. Οι θάμνοι είναι είτε ασπάλαθοι είτε πουρνάρια.
Τα ορτύκια πέφτουν κοπαδιαστά λίγο πριν ξημερώσει, κουρασμένα από το πολύωρο ταξίδι τους. Δε τους ενδιαφέρει το που θα ξαποστάσουν. Τους αρκεί μια μικρή πέτρα. Μόλις προσγειωθούν κάνουν μερικά βηματάκια και μετά λουφάζουν. Δεν ψάχνουν για τροφή και νερό γιατί, λογικά και καιρού θέλοντος, την επόμενη ημέρα δεν θα είναι πια στη Μάνη.
Το κυνήγι
Κατά γενική ομολογία οι καλύτεροι ορτυκότοποι είναι οι περιοχές ανάμεσα στο Γερολυμένα και στα Άλυκα. Το κυνήγι τους θέλει ιδιαίτερη προσοχή, διότι το ορτύκι πετά πολύ χαμηλά και υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού και σκύλου και ανθρώπου. Και μην σας διαφεύγει ότι στη Μάνη πάντα υπάρχει πολύς κόσμος στα κυνηγοτόπια. Κάθε χρόνο παρατηρούνται τραυματισμοί σκύλων και κυνηγών κατά κύριο λόγο γιατί κάποιοι ανεγκέφαλοι ξεκινάνε το κυνήγι αξημέρωτα και πυροβολούν χωρίς καλά-καλά να βλέπουν.
Οι ελαφριές γομώσεις και σκάγια 9 ή 10 (ισως και ψιλότερα) είναι ιδανικά. Το πρωί εαν έχει δροσιά τα ορτύκια είναι νευρικά και δεν στέκονται στη φέρμα. Περπατάνε γρήγορα και σηκώνονται πιο μακριά και μόλις τουφεκίσουμε το πρώτο ή μόλις σηκωθεί παρασέρνει μαζί του και άλλα ορτύκια, έτσι μπορεί να αντικρίσουμε να σηκώνονται πολλά μαζί χωρίς καμιά άλλη παρενόχληση. Συνήθως όμως τα ορτύκια παραμένουν λουφαγμένα δέχονται φέρμα και σκοτώνονται εύκολα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα πρέπει να κλωτσήσουμε το θαμνάκι που έχει λουφαξει το ορτύκι για να σηκωθεί.
Εάν έχει βρέξει την προηγούμενη ημέρα το έργο μας γίνεται ευκολότερο γιατί ο σκύλος τα βρίσκει πιο εύκολα, τα δε πουλιά έχουν βραχεί και πετούν με δυσκολία.
Ο σκύλος
Ο καλός ο σκύλος είναι, για το κυνήγι του ορτυκιού στη Μάνη, το άλφα και το ωμέγα. Και πως να μην είναι άλλωστε, όταν καλείται να ψάξει κακοτράχηλα βουνά γεμάτα αγκάθια, με τρομερή ζέστη, για ένα μικρό θήραμα που είναι καλά λουφαγμένο και αναδύει ελάχιστη μυρωδιά. Ένας καλό σκύλος πρέπει να κρατά δυνάμεις για να αντέξει στο κυνήγι αυτό. Σκυλιά που κινούνται γρήγορα και ανοίγονται πολύ δεν έχουν αποτέλεσμα στα δύσκολα βουνά της Μάνης.
Ημερομηνίες
Από 15 Σεπτεμβρίου περνάνε ορτύκια. Συνήθως όμως στη Μάνη θα κάνει ένα μεγάλο πέρασμα το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου και τα καλύτερα περάσματα θα γίνουν το πρώτο 15νθήμερο του Οκτωβρίου. Τα ορτύκια βέβαια δεν σταματάνε να περνάνε τότε, αλλά περνάνε σε μικρότερους αριθμούς.
Τολμήστε λοιπόν ένα ταξίδι στη Μάνη για ορτύκια. Σας εύχομαι καλές τουφεκιές.
