Πενήντα χρόνια λαγοκυνηγός…

Στην επαρχία πριν από μερικές δεκαετίες όταν αναφερόταν κανείς σε κυνηγό, είχε πάντα κατά νου τον λαγοκυνηγό. Λίγοι οι κυνηγοί, περισσότεροι οι λαγοί, ευκολότερη η πρόσβαση στον κυνηγότοπο ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του κυνηγιού μισό αιώνα πριν. Η περιοχή της Καστοριάς δεν ήταν εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν.

Ο Βασίλης Στεντσιώτης, ένας από τους παλιούς, αλλά εν ενεργεία ακόμη, λαγοκυνηγούς που ζει στο Αργος Ορεστικό θυμάται μερικές από τις κυνηγετικές στιγμές που έζησε τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Την πρώτη άδεια την έβγαλα το 1965. Μόλις έκλεισα τα 17 χρόνια, με υπογραφή του πατέρα μου. Τα προηγούμενα δέκα χρόνια όμως έβγαινα με τον πατέρα μου στο κυνήγι χωρίς όπλο.

Από μικρός στα κυνηγετικά βάσανα, δηλαδή. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ζούσα για το κυνήγι. Μεγάλωσα και έπαιζα με τα κυνηγόσκυλα που είχαμε στην αυλή μας. Οταν έφευγε ο πατέρας μου στο κυνήγι τον ακολουθούσα κρυφά από μακριά και όταν φτάναμε έξω από τα σπίτια που δεν μπορούσα να κρυφτώ, με ανακάλυπτε και αναγκαστικά με έπαιρνε μαζί του.

Από 10 χρόνων ήμουν πια μόνιμος σε κάθε έξοδο. Δεν κοιμόμουν από την αγωνία όλο το βράδυ περιμένοντας να ακούσω το ξυπνητήρι. Φοβόμουν ότι δεν θα με πάρουν στο κυνήγι επειδή θα κοιμόμουν βαθιά και δεν θα το άκουγα. Μέχρι να σηκωθεί ο πατέρας μου ήμουν ντυμένος και περίμενα στην πόρτα.

Τα λαγωνικά μας τα ξέραμε ως «Γκέκικα». Αυτή ήταν η μόνη ράτσα που υπήρχε και υπήρχαν δυο παραλλαγές, κάποια με μικρό και πιο μυτερό κεφάλι και αυτά που ήταν «χοντροκέφαλα». Εμείς στο σπίτι είχαμε όμως και ένα σκυλί φέρμας, ένα Σέττερ. Στο ξεκίνημά μου σαν επίσημος κυνηγός με άδεια έκανα και κυνήγια σε πέρδικες, αλλά γρήγορα τα παράτησα και αφοσιώθηκα μόνο στον λαγό.

Μετά το 1975 άρχισα να ψάχνω για άλλες ράτσες και πήρα τα πρώτα Σεγκούτσι. Τα σκυλιά τότε δεν ήταν καθαρόαιμα όπως τώρα και οι διασταυρώσεις που κάναμε, όπως γκέκα με Σεγκούτσι ή Γιούρα, ήταν συνηθισμένο.

Δεν υπήρχαν τότε καθαρόαιμοι φερματζήδες. Μόνο κάποιοι ξένοι έρχονταν και κυνηγούσαν πέρδικες ορεινές. Στο Αργος ο πρώτος κανονικός φερματζής με σκυλί φέρμας ήταν ο Τηλέμαχος Παπούλιας, όλοι οι άλλοι ήταν κυρίως λαγοκυνηγοί.

Οταν ξεκίνησα εγώ τη δεκαετία του 1960 κοντά στον πατέρα μου, οι κυνηγοί του λαγού με σκυλιά και με συστηματικές εξόδους ήταν 20 το πολύ. Κυνηγετικά όπλα είχαν και έβγαζαν άδειες πολύ περισσότεροι. Εγώ ως νεαρός κυνηγός. επειδή είχα λαγωνικά. πήγαινα στο κυνήγι με αρκετούς παππούδες που δεν είχαν σκυλιά. Αυτοί κυνηγούσαν με το μάτι τον λαγό στο γιατάκι, στα οργώματα, σε κανένα αγκαθάκι. Ούτε ντορό έψαχναν. Μου έμαθαν όμως πολλά κόλπα και τερτίπια του λαγού. Ηξεραν πού να ψάξουν ανάλογα με τον καιρό.

Ο καλύτερος λαγοκυνηγός, πραγματικά κυνηγός με Κ κεφαλαίο, τόσο στις γνώσεις για τον λαγό και στο μεράκι του όσο και στο ήθος, ήταν ο Χρυσόστομος Τατούλιας.

Είχε πάντα τα καλύτερα σκυλιά.

Ηταν περισσότεροι. Οι κυνηγοί ήταν λιγότεροι και τα μέρη για να ζήσει ο λαγός ήταν καλύτερα. Δεν υπήρχαν τόσα μηχανήματα και φυτοφάρμακα, ούτε τόσοι δρόμοι και αυτοκίνητα. Μεγάλη ζημιά και μείωση γίνεται από τα αυτοκίνητα.

Οχι υποχρεωτικά από λαθροθηρία. Ενας οδηγός που κινείται καθημερινά στον δρόμο βράδυ, και να μην το θέλει, θα χτυπήσει 2-3 λαγούς τον χρόνο με το αυτοκίνητο.

Παράνομοι πάντα θα υπάρχουν σε όλες τις εποχές. Αυτό που γίνεται σήμερα με μερικούς λαθροθήρες να γυρνάνε το βράδυ με το αυτοκίνητο και να χτυπάνε λαγούς, τότε δεν γινόταν. Δεν υπήρχαν και αυτοκίνητα όμως, ούτε αυτή η ερημιά στο ύπαιθρο.

Με το χιόνι όμως γινόταν μεγάλη ζημιά, γιατί έβγαιναν πολλοί, όσοι είχαν όπλο μπορούσαν να χτυπήσουν λαγό. Σήμερα είναι καλύτερα τα πράγματα στο χιόνι, η θηροφυλακή κάνει δουλειά και έχει περιοριστεί το φαινόμενο αυτό.

Οχι, δεν υπήρχαν τόσα εκπαιδευτικά. Οσοι είχαν αγροτικές εργασίες έπαιρναν όμως τα σκυλιά μαζί τους στο χωράφι. Μόνο για να μάθει κάποιο κουτάβι έβγαινε ο κυνηγός την άνοιξη σε κάποιο τριφύλλι ή μετά που θερίζονταν τα χωράφια. Τα έμπειρα λαγωνικά δεν είχαν ανάγκη εκπαίδευσης.

Το πρώτο μου όπλο ήταν ένα δίκαννο κοκοροτούφεκο που είχε ο πατέρας μου. Μετά το 1980 και μέχρι σήμερα κυνηγώ με καραμπίνες.

Τα πρώτα χρόνια χρησιμοποιούσαμε όλοι χάρτινα φυσίγγια που τα ξαναγεμίζαμε. Εγώ είχα αγοράσει όμως μια ζυγαριά ακριβείας και πρόσεχα περισσότερο τις γομώσεις.

Το παίδευα για κάθε σφαίρα, έβγαζα και ένα σκάγι για να μην ξεπεράσω το κανονικό βάρος. Μετά το 1975 γύρισα στα έτοιμα φυσίγγια του εμπορίου και τα εργαλεία γεμίσματος έμειναν σαν μουσείο.

Σήμερα τα φυσίγγια είναι πολύ καλύτερα, όσο και αν μερικοί λένε ότι τα παλιά «κόβαν» καλύτερα. Δεν μπορούσαμε εμείς τότε να φτιάξουμε σφαίρες σαν τις σημερινές, αυτό είναι η αλήθεια.

Για μένα το κυνήγι σταματά στις 10 Ιανουαρίου που κλείνει ο λαγός. Το όπλο μπαίνει στη θήκη μέχρι το φθινόπωρο. Στην έναρξη μπορεί να βγω 1-2 εξόδους με τον κουμπάρο μου, τον Θανάση Κύρου, που είναι πια φερματζής, στα ορτύκια.

Για την παρέα και για το καλό της έναρξης, όχι για να πυροβολήσω. Το κυνήγι για μένα είναι η παρέα. Δεν μπορώ να βγω μόνος μου, κάτι δεν μου πατάει.

Το κυνήγι είναι ο τρόπος ζωής μου. Δεν μπορώ να ζήσω διαφορετικά. Τα Σαββατοκύριακα και οι Τετάρτες από 15 Σεπτεμβρίου μέχρι 10 Ιανουαρίου, όλα αυτά τα χρόνια είναι αφιερωμένα στην κυνηγετική έξοδο.

Αλλά και τις υπόλοιπες μέρες πάλι για το κυνήγι ζούμε. Καθημερινά η ασχολία με τα σκυλιά, οι κουβέντες με την παρέα δεν μπορούν να σε απομακρύνουν.

Το εκπαιδευτήριο που έχουμε στο Μαύρο Βουνό είναι μια ανάσα ζωής για τους λαγοκυνηγούς. Κάθε Σαββατοκύριακο εκτός κυνηγετικής σεζόν βρισκόμαστε εκεί, χαιρόμαστε τα σκυλιά μας και πίνουμε μετά καφέ ή τσίπουρο στο κιόσκι των κυνηγών.

Μεγάλη υπόθεση να έχεις τη δυνατότητα να βγεις με τα σκυλιά σου στο βουνό σε δέκα λεπτά. Δεν είναι ο αριθμός των θηραμάτων, ούτε το να σκοτώσω λαγό το σπουδαιότερο για μένα.

Ολη η διαδικασία του κυνηγιού, η παρέα, η κουβέντα από πριν και μετά την έξοδο, τα σκυλιά που αγωνίζονται, η καταδίωξη και το γαύγισμα των σκυλιών μου στον ντορό, αρκούν για να γεμίσουν τη μέρα μου.

Αν τύχει να υπάρχει και ο λαγός στο σακίδιο έχει καλώς, όμως δεν βγαίνουμε στο βουνό για να πάρουμε υποχρεωτικά το θήραμα. Δεν είναι κρεοπωλείο το βουνό.

Είχες γράψει σε ένα άρθρο σου στο «Εθνος-Κυνήγι» για αυτά που είπε ο Αρριανός πριν από 2.000 χρόνια. Το έχω κρατημένο. Αυτά θα έλεγα, να το γράψεις έτσι ακριβώς.

«Οι πραγματικοί κυνηγοί βγάζουν τα σκυλιά στο κυνήγι όχι τόσο για να συλλάβουν το θήραμα, αλλά για να αντιπαρατεθούν μαζί του στο τρέξιμο και να χαρούν την καταδίωξη».

ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ