Στο σύγχρονο ανθρώπινο πληθυσμό η πλειονότητα των ατόμων φτάνει στην τρίτη ηλικία ή κοντά σε αυτή. Στα άγρια πτηνά αντίθετα, ελάχιστα άτομα φτάνουν κοντά στο μέγιστο της διάρκειας ζωής του είδους τους. Ένα μεγάλο ποσοστό πεθαίνει πριν καν ενηλικιωθεί, ως νεοσσός, κυρίως από έντονα καιρικά φαινόμενα, ασιτία και άρπαγες. Όσα ενηλικιωθούν αναμένεται να μην καταφέρουν να ζήσουν πέρα από το ένα τέταρτο ή το ένα δεύτερο της μέγιστης διάρκειας ζωής του είδους τους.
Η μέση μέγιστη διάρκεια ζωής ενός είδους εκτιμάται από επανευρέσεις δακτυλιωμένων ατόμων και από άτομα που ζουν σε αιχμαλωσία. Τα οινικοπτερόμορφα (φλαμίγκο) και τα Ψιττακοειδή (παπαγάλοι) έχουν τη μεγαλύτερη μέση μέγιστη διάρκεια ζωής (>30 έτη). Τα Στρουθιόμορφα (τσίχλες και άλλα μικροπούλια, εκτός των Κορακοειδών), τα Πυγοποδόμορφα (βουτηχτάρια) τα Ορνιθόμορφα (πέρδικες κ.λπ.) και τα Δρυοκολαπτόμορφα (δρυοκολάπτες) έχουν τη μικρότερη μέση μέγιστη διάρκεια ζωής (<10 ετών). Ενδιάμεσα βρίσκονται τα Χηνόμορφα (είδη πάπιας κ.λπ.) και Πελαργόμορφα (ερωδιοί κ.λπ.) με μια μέση μέγιστη διάρκεια 20-30 έτη, ενώ τα Περιστερόμορφα (περιστέρια κ.λπ.), Γλαυκόμορφα (κουκουβάγιες κ.λπ.), Ιερακόμορφα (γεράκια κ.λπ.), Κορακοειδή και τα Χαραδριόμορφα (παρυδάτια) έχουν μέση μέγιστη διάρκεια των 10-20 ετών.
Πτηνά με μεγαλύτερο σωματικό βάρος ζουν περισσότερο, πιθανόν επειδή έχουν λιγότερους άρπαγες. Τα φυτοφάγα ζουν επίσης περισσότερο από τα σαρκοφάγα και τα παμφάγα. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στο ότι τα σαρκοφάγα και παμφάγα μπορεί να τραυματιστούν προσπαθώντας να συλλάβουν τη λεία τους, μπορεί να εκτίθενται περισσότερο σε παθογόνους οργανισμούς και επιπλέον έχουν μικρότερη διαθεσιμότητα τροφής σε σχέση με τα φυτοφάγα.
Τα είδη με μεγαλύτερη συνεργασία, όπως είδη που φωλιάζουν σε αποικίες, ζουν περισσότερο. Μακροβιότερα είναι και τα είδη που φωλιάζουν σε νησιά. Η μικρότερη παρουσία αρπάγων και παθογόνων οργανισμών στα νησιά σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα φαίνεται να συμβάλει στη μείωση της θνησιμότητας τους. Το γεωγραφικό πλάτος, το ενδιαίτημα, η θέση φωλεοποίησης και η μεταναστευτική συμπεριφορά δεν είχαν σημαντικές επιδράσεις.
Μέγιστη ηλικία ειδών πτηνών, όπως έχει εκτιμηθεί από την επανεΰρεση δακτυλιωμένων ατόμων στην Ευρώπη (Staav 1998).
Βιβλιογραφία
Wasser, D. & Sherman, P.W. 2010. Avian longevities and their interpretation under evolutionary theories of senescence. J. Zool. 280: 103-155.
Staav R (1998) Longevity list of birds ringed in Europe. EURING news lett 2
Του Χρήστου Σώκου Δασολόγου – Θηραματολόγου (ΜΔΕ)
Από την έντυπη έκδοση της ΣΤ’ΚΟΜΑΘ ΠΑΝΘΗΡΑΣ
Αναδημοσίευση με την άδεια της ΣΤ’ΚΟΜΑΘ από το ihunt.gr.
