Τα περισσότερα από τα ζώα μας είναι νυκτόβια. Κατά τη διάρκεια της ημέρας κοιμούνται και ξυπνούν όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει πεινασμένα, για αναζήτηση τροφής. Αυτό ισχύει για όλα τα θηράματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον Έλληνα κυνηγό.
Σε ένα πρωινό κυνήγι ιδιαιτέρως σημαντική για τον κυνηγό είναι η ικανότητα της λεπτομερούς κατανόησης των ιχνών του εδάφους, η οποία ουσιαστικά προδίδει τη νυχτερινή ζωή του θηράματος.
Αν το θήραμα αφήνει τα ίχνη του κάθε νύχτα και δεν ανανεώνεται το έδαφος από τις καιρικές συνθήκες (χιόνι, βροχή κ.α) για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε το έδαφος καθημερινά αποκτά όλο και πιο περίπλοκο μοτίβο. Ο κυνηγός θα πρέπει να καταλάβει το ίχνος που είναι πιο φρέσκο για να μπορέσει να οδηγήσει το σκύλο εκεί που ξεκουράζεται το θήραμα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το να καταλάβουμε το πόσο φρέσκο είναι το ίχνος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η ικανότητα του κυνηγού να κατανοήσει τη φρεσκάδα αποκτιέται μετά από μεγάλη εμπειρία, πρακτική και, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό στις προσωπικές ικανότητες τους κυνηγού.
Η ικανότητα του κυνηγού για τον εντοπισμό του ίχνους εξαρτάται από το πόσο καλή όραση έχει καθώς και την ικανότητά του στο να καταλήγει σε σωστά συμπεράσματα.
Υπάρχουν ίχνη που είναι πολύ καιρό αποτυπωμένα σε πηλώδες έδαφος, το οποίο όταν στεγνώσει γίνεται τόσο σκληρό που αφήνει την εντύπωση, ότι δεν μπορούν να διαβρωθούν ούτε και από τη βροχή. Όμως κατά τη διάρκεια της βροχής, τα ίχνη που έχουν απομείνει στο ξηρό έδαφος γρήγορα διαβρώνονται από το νερό, έτσι ώστε ο προσδιορισμός τους να είναι αδύνατος, δίχως όμως να χαθούν εύκολα.
Το ίχνος εξαρτάται από το είδος του εδάφους αλλά και από την πίεση που έχει δεχτεί καθώς και κατά πόσο έχει συμπιεστεί το έδαφος. Π.χ. ίχνη στρατιωτικών οχημάτων έχουν βρεθεί ακόμα και μετά από αρκετούς μήνες.
Ας δούμε πως εξελίσσονται τα ίχνη σε κανονικές συνθήκες αλλά και στο χιόνι κατά τη διάρκεια του 24ώρου.
Κανονικές συνθήκες
1 ώρα και 30 λεπτά
- Σε χαλαρό χώμα διατηρούνται φρέσκα αρκετά να υπάρχει αρκετή υγρασία (συνήθως σκιά)
- Η επιφάνεια του ίχνους είναι εύκολο να πατηθεί με το δάκτυλο
- Το έδαφος στην έξοδο του ποδιού είναι χαλαρό
- Μπορεί να δει κανείς στα ίχνη ελάχιστες ορατές ρωγμές
3 ώρες
- Σε χαλαρό χώμα διατηρείται ένα σαφές αποτύπωμα. Δημιουργούνται νέες ρωγμές και οι παλαιότερες μεγαλώνουν
- Σε υγρό έδαφος το πάνω κομμάτι του εδάφους στο ίχνος είναι πιο στεγνό και ελαφρώς πιο ανοιχτόχρωμο.
- Αν το το χώμα είναι κολλώδες, στη βάση του ίχνους αρχίζει να δημιουργείται μια κρούστα
- Αν υπάρχει γρασίδι και πατήθηκε τότε το γρασίδι είναι στην ίδια ευθεία με το έδαφος
- Είναι ακόμη ορατά τα ίχνη στην υγρασία που έχει το χορτάρι
- Οι αλλαγές στο ίχνος από την άμμο και τη σκόνη, ακόμη και με λίγο αέρα είναι σχεδόν αόρατες.
6 ώρες
- Σε χαλαρό χώμα είναι καλά ορατό το ίχνος και περιφερειακά αρχίζει να δημιουργείται μια γραμμή με έδαφος πιο ξηρό
- Έχουμε αύξηση του μεγέθους και του αριθμού των ρωγμών
- Η επιφάνεια του ίχνους είναι καλυμμένη με μια σκληρή κρούστα
- Το νερό που παίρνει το ίχνος απορροφήθηκε και το κάτω μέρος του ίχνους αρχίζει να το καλύπτει η λάσπη.
- Τα χόρτα που ποδοπατήθηκαν αρχίζουν να ανασηκώνονται.
12ώρες
- Στην επιφάνεια του ίχνους έχουμε αλλαγή από τη θερμοκρασία του αέρα (μέρα και νύχτα) όταν είναι ελαφρά βρεγμένο.
- Έχουμε αύξηση του μεγέθους και του αριθμού των ρωγμών.
- Σε ορισμένες τοποθεσίες το ανασηκωμένο χώμα αρχίζει να καταρρέει.
- Το νερό καθαρίζει και γίνεται εντελώς διάφανο, ενώ το ίχνος στο κάτω μέρος καλύπτεται πλήρως από τη λάσπη των ιζημάτων.
24ώρες
- Το ίχνος με τη διαφορά της θερμοκρασίας του αέρα κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας παραμορφώνεται.
- Τα σωματίδια του εδάφους διαχωρίζονται από το κάτω μέρος του ίχνους και φαίνεται ως ένα “φούσκωμα”.
- Τα χόρτα που πατήθηκαν επανέρχονται αν δεν είναι σπασμένα.
Τα ίχνη στο χιόνι
1 ώρα και 30 λεπτά
- Η επιφάνεια του ίχνους όταν ακουμπάμε ένα δάχτυλο μπορεί και πιέζεται.
- Είναι ορατό σαν ένα σαφές αποτύπωμα
3 ώρες
- Η επιφάνεια του ίχνους σκληραίνει αλλά με λίγη προσπάθεια μπορεί να πατηθεί και να παραμορφωθεί.
6 ώρες
- Η επιφάνεια του ίχνους γίνεται σκληρή και όταν πιέζεται ελαφριά δεν παραμορφώνεται.
12 ώρες
- Το ίχνος στην επιφάνεια γίνεται σκληρό και παραμορφώνεται μόνο κάτω από ισχυρή πίεση.
24 ώρες
- Το ίχνος επιφανειακά καλύπτεται με ένα στερεό πάγο.
Ένας νέος κυνηγός μπορεί να βρει αυτές τις οδηγίες χρήσιμες για το πως να προχωρήσει με τη μελέτη και την αναγνώριση των ιχνών. Χρησιμοποιούμε έναν αναλυτικό οδηγό για το πως αναγνωρίζουμε τα ίχνη. Βέβαια η γνώση αυτή δεν μπορεί να εκφραστεί 100% με λόγια, αλλά μπορεί σίγουρα να δώσει σε όσους ενδιαφέρονται για το θέμα, τα στοιχεία εκείνα που είναι απαραίτητα να προσέξουν.
Χρήστος Καλαϊτζής
Δασοπόνος
Από την έκδοση της ΣΤ ΚΟΜΑΘ : ΠΑΝ-ΘΗΡΑΣ 2012
