Το πώς έμαθα τη διατήρηση και επεξεργασία δερμάτων είναι μία μεγάλη ιστορία, ίσως αυτό το πούμε άλλη φορά. Εδώ θα μιλήσουμε για πρακτικά και εύκολα πράγματα, για το πώς εσείς με λίγη προσπάθεια μπορείτε να διατηρήσετε το δέρμα του θηράματος, από κουνέλι, λαγό, κουνάβι, αλεπού μέχρι και αγριόχοιρο και μάλιστα να τον έχετε μαλακό και εύκαμπτο και με την τρίχα ανέπαφη και όχι το συνηθισμένο ξερό πράγμα που περνά για τρόπαιο.
Πως θα γδαρθεί το ζώο εξαρτάται από τη γνώση του κυνηγού, αλλά και από το χρόνο που έχει στη διάθεσή του και τα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται η δουλειά. Αν τα μέλη της παρέας σε πιέζουν να κάνεις γρήγορα για να επιστρέψουν στο αυτοκίνητο τότε δεν μπορεί να γίνει σωστή δουλειά, ότι καταφέρεις στα γρήγορα είναι το μόνο που μπορείς να ελπίζεις. Αν υπάρχει χρόνος και ηρεμία η καλύτερη μέθοδος είναι αυτό που λέω «φανέλα». Γίνεται μία τομή γύρω γύρω από κάθε πόδι στο ύψος του αστράγαλου. Αυτές οι δυο τομές ενώνονται με μία τομή που πάει από τον έναν αστράγαλο στον άλλο, παρακάμπτοντας τα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό. Το δέρμα σηκώνεται με τα δάκτυλα και τραβιέται σιγά σιγά και απομακρύνεται από τα πίσω πόδια, μετά από το κάτω μέρος του σώματος και τελικά από τον κορμό και το κεφάλι, βγαίνει όπως βγάζουμε μία φανέλα. Το πλεονέκτημα είναι ότι το δέρμα είναι ατόφιο, δεν έχει σκιστεί στην κοιλιά και η περαιτέρω επεξεργασία είναι πιο εύκολη.
Η άλλη γνωστή μέθοδος είναι η σχισμή στο στομάχι που γίνεται για να καθαριστεί το θήραμα από τα εντόσθια. Προσοχή πάντα στα γεννητικά όργανα για να μην σχιστεί η ουροδόχος κύστη ή το παχύ έντερο και χαλάσει το κρέας. Αφού καθαρίσει το θήραμα, σιγά σιγά σηκώνεται το δέρμα από τα πίσω πόδια και κατά μήκος της τομής βγαίνει σαν «σακάκι».
Στα μικρά θηράματα το απλό τράβηγμα είναι αρκετό να αποκολλήσει το δέρμα από το θήραμα. Σε μεγαλύτερα θηράματα όπως το αγριογούρουνο, χρειάζεται και υποβοήθηση με ένα κοφτερό μαχαίρι για να κόψει τις ίνες και να ελευθερώσει το δέρμα. Μία στραβή κίνηση κατά το γδάρσιμο σκίζει το δέρμα ή πετσοκόβει το κρέας, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή και υπομονή.
Στα μη βρώσιμα ζώα υπάρχει και η μέθοδος με τη φυσούνα ή με μία τρόμπα ποδηλάτου. Γίνεται μία εγκοπή στον πίσω τένοντα, μπαίνει το στόμιο της τρόμπας και οα αέρας που εισέρχεται κάτω από το δέρμα το αποκολλά ολόκληρο, χωρίς τομές και κοψίματα. Αφού αποκολληθεί το δέρμα γίνεται μία τομή όπως στη μέθοδο «φανέλα» και το δέρμα βγαίνει πολύ εύκολα.
ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ!!!
Ποτέ στον ήλιο! Αυτή η μανία των παλιών να βάζουν δέρματα στον ήλιο, καταστρέφει το δέρμα ανεπανόρθωτα. Το δέρμα μόλις βγει από το ζώο θέλει αλάτι, μπόλικο αλάτι σε όλα τα γυμνά μέρη που δεν έχουν τρίχωμα, μετά τυλίξτε το και βάλτε το στη ΣΚΙΑ, σε ένα μέρος δροσερό και στεγνό.
Το αλάτι διατηρεί το τομάρι αφαιρώντας την υγρασία που επιτρέπει σε μικροοργανισμούς να αναπτυχθούν. Δεν είναι αρκετό για να το μετατρέψει σε κατεργασμένο δέρμα και για σταθεροποιήσει την τρίχα. Το αλάτι όμως κρατά το δέρμα για πολύ καιρό.
Η ΣΥΝΤΑΓΗ
Θα χρειαστείτε αλάτι κοινό και θειικό άλας αλουμινίου (aluminum sulphate) που λέγεται και στύψη (κατηγορία στυπτηρίων), είναι το υλικό από το οποίο κατασκευάζονται τα στυπτικά του κουρέα. Είναι μία άσπρη σκόνη που πουλιέται στα καταστήματα χημικών και κάποτε σε φαρμακεία.
Η συνταγή είναι 4 λίτρα νερό, 450 γραμμάρια αλάτι, 250 γραμμάρια θειικό άλας αλουμινίου. Βράστε το νερό σε ένα δοχείο ανοξείδωτο (άχρηστο και όχι κατσαρόλα που πήρατε από την κουζίνα, η στύψη τείνει να αχρηστεύει τα σκεύη) και καθώς το νερό βράζει διαλύστε το αλάτι και τη στύψη ανακατεύοντας μέχρι να διαλυθούν τελείως. Αφήστε το μίγμα να το κρυώσει.
Τώρα πάρτε το δέρμα και τινάξτε το μέχρι να φύγουν τα υπολείμματα αλατιού. Με μαχαίρι όχι ιδιαίτερα κοφτερό ξύστε τη γυμνή μεριά του μέχρι να φύγουν όλα τα υπολείμματα αλατιού και διάφορα κρέατα ή λίπη που είναι κολλημένα. Με χυμό λεμονιού, αυτόν που πουλιέται συσκευασμένος, αλείψτε τη γυμνή μεριά του δέρματος μέχρι να μαλακώσει καλά.
Αφού μαλακώσει το δέρμα, βάλτε το σε μία πλαστική λεκάνη μέσα στο διάλυμα αλατιού και στύψης. Βάλτε κάποιες πέτρες να το κρατούν κάτω από την επιφάνεια του υγρού και αφήστε το εκεί για εφτά ημέρες.
Την έβδομη ημέρα βγάλτε το δέρμα από το διάλυμα και κρεμάστε το να στραγγίσει στη σκιά, δε θέλει καθόλου ήλιο. Κρεμάστε το από την κεφαλή ή το σβέρκο ώστε το διάλυμα αν φεύγει με τη φυσική φορά του τριχώματος.
Όταν το δέρμα στραγγίσει και πριν στεγνώσει τελείως, αλείψτε το με ποδέλαιο. Το ποδέλαιο είναι ένα λίπος που βγαίνει από τις οπλές μοσχαριών και είναι βασικό υλικό της βυρσοδεψίας. Θα το βρείτε στα καταστήματα στην πλατεία Ψυρρή στην Αθήνα και όπου αλλού πουλούν υλικά για βυρσοδέψες και δερματοτεχνίτες. Το ποδέλαιο διαλύεται στο νερό σε αναλογία ένα ποδέλαιο δύο νερό. Με αυτό αλείβεται η γυμνή μεριά του τομαριού, τέσσερις πέντε φορές είναι αρκετές για ένα δέρμα λαγού π.χ. άλλα ζώα θα χρειαστούν περισσότερες επαλείψεις για να μαλακώσουν. Το ποδέλαιο κάνει το δέρμα εύκαμπτο λιπαίνοντας τις ίνες.
Αφήστε το δέρμα να στεγνώσει καλά κ ι μετά για να καθαρίσετε το τρίχωμα βάλτε πίτουρα και δουλέψτε τα καλά μέσα στο τρίχωμα. Τα πίτουρα αφαιρούν τα λίπη αλλά είναι κατά τα άλλα αδρανές υλικό. Αν το τομάρι είναι λίγο σκληρό δουλέψτε το λίγο πάνω στην κόγχη ενός ξύλινου πήχη. Αφού μαλακώσει καλά τινάξτε το, ίσως να χρειαστεί και ένα πέρασμα με την ηλεκτρική σκούπα και αυτό είναι. Το τομάρι τώρα είναι μαλακό, έχει ένα άσπρο χρώμα, η τρίχα δε βγαίνει και είναι ουσιαστικά κατεργασμένο δέρμα.
Το άρθο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΚΥΝΗΓΙ & ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ. Στο ihunt.gr αναδημοσιεύτηκε με την άδεια του του κ. Κυπρίδημου. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του.
