707
του Θοδωρή Καραουλάνη
Με τέσσερα εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ φιλοδοξεί η χώρα μας να δημιουργήσει ένα σύστημα απογραφής και παρακολούθησης των δασών της Ελλάδας όσον αφορά κυρίως τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τη συμβολή των δασικών εκτάσεων στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Με χθεσινή απόφαση της Ειδικής Γραμματέως ΕΣΠΑ Ευγενίας Φωτονιάτα εκδόθηκε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (και ειδικά τη Γενική Διεύθυνηση Δασών) για την υλοποίηση του έργου «Σύστημα απογραφής και παρακολούθησης των δασών και δασικών εκτάσεων για την κάλυψη των υποχρεώσεων της χώρας και τη διαμόρφωση στρατηγικής για την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό αυτής».
Θυμίζουμε ότι ο τομέας δασών εξαιρούνταν μέχρι φέτος από τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως άλλαξε, όπως έχει περιγράψει με σειρά δημοσιευμάτων η Greenagenda, με τα εξής, νομικά δεσμευτικά κείμενα, τα οποία η Ελλάδα στήριξε:
Τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΕ) 2018/841 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 30ής Μαΐου 2018 σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, καθώς και για την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 525/2013 και της απόφασης (EE) αριθ. 529/2013/ΕΕ,
Τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΕ) 2018/842 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 30ής Μαΐου 2018 σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013
Τα συναρμόδια Υπουργεία (Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης) προφανώς είχαν προετοιμασθεί εγκαίρως για την αλλαγή αυτή και έτσι βγήκε μέσα σε λίγους μήνες η πρόσκληση. Σημειώνουμε ότι η υλοποίηση του έργου θα γίνει από το ίδιο το ΥΠΕΝ, προφανώς με υπεργολάβους, οι οποίοι θα προέρχονται τόσο από το δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Θα πρέπει όμως να μεσολαβήσει η έγκριση της τεχνικής πρότασης του ΥΠΕΝ από την αρμόδια διαχειριστική αρχή του ΕΣΠΑ, το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, τόσο για λόγους πληρότητας και επιλεξιμότητας όσο και με βάση την αξιολόγηση των προτάσεων ανά ομάδα κριτηρίων.
Το έργο εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας «ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (ΤΣ)», στο πεδίο παρέμβασης «Προσαρμογή σε μέτρα για την κλιματική αλλαγή και πρόληψη και διαχείριση κινδύνων σχετικών με το κλίμα, π.χ. διάβρωση, πυρκαγιές, πλημμύρες, καταιγίδες και ξηρασία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ευαισθητοποίησης, της πολιτικής προστασίας και συστημάτων και υποδομών διαχείρισης καταστροφών» και ειδικότερα στη Δράση «Μελέτες για τις επιπτώσεις και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές, (2) Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη διαχείριση των φθοριούχων αερίων που βλάπτουν τη στοιβάδα του όζοντος (3) Ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των οικοσυστημάτων, της βιοποικιλότητας και των Δασών».
Με το προτεινόμενο Σύστημα Απογραφής και Παρακολούθησης των δασών και δασικών εκτάσεων (ΣΑΠ), θα εγκατασταθεί ένα μόνιμο δίκτυο δειγματοληπτικών επιφανειών σε όλα τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας, στο οποίο θα μετρηθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τον υπολογισμό εκπομπών/απορροφήσεων CO2 από την υπέργεια βιομάζα.
Μελλοντικά, το δίκτυο αυτό δύναται να χρησιμοποιηθεί για την μέτρηση όλων των απαραίτητων στοιχείων για τον υπολογισμό εκπομπών/απορροφήσεων CO2 και από άλλες δεξαμενές άνθρακα. Λόγω του μόνιμου χαρακτήρα του, το δίκτυο θα προσφέρει τη δυνατότητα της εκτίμησης των αλλαγών στα αποθέματα άνθρακα για όλες τις προαναφερθείσες δεξαμενές, μέσω της πραγματοποίησης περιοδικών μετρήσεων.
Ο σχεδιασμός και εγκατάσταση του ΣΑΠ, καθώς και η λήψη, έλεγχος και επεξεργασία των στοιχείων του απαρτίζονται από οκτώ διακριτές ενότητες εργασιών:
Επιστημονικός και Επιχειρησιακό Σχεδιασμός ΣΑΠ
Προμήθεια εξοπλισμού, ανάπτυξη και εγκατάσταση πληροφοριακού συστήματος και εκπαίδευση χρηστών
Επιλογή δειγματοληπτικών επιφανειών ΣΑΠ
Έρευνα πεδίου ΣΑΠ
Ποιοτικός έλεγχος
Επεξεργασία Δεδομένων ΣΑΠ
Φωτοερμηνευτικές εργασίες ΣΑΠ
Σκοπός του Συστήματος Απογραφής και Παρακολούθησης των δασών και δασικών εκτάσεων (ΣΑΠ) είναι η εγκατάσταση δικτύου για την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και αρχική λήψη των παραμέτρων που σχετίζονται με τα δασικά οικοσυστήματα και το ρόλο τους στον μετριασμό και τη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Οι παράμετροι που θα επιλεγούν θα συνδέονται με την αναφορά της Μόνιμης Επιτροπής Δασών της ΕΕ «Ad hoc working group on forest information and monitoring» και θα είναι κατ’ ελάχιστον οι παρακάτω:
Κάλυψη χρήσεων γης,
Έκταση Δασών/Δασικών Εκτάσεων (ανά τύπο και είδος),
Δομή δασών (οριζόντια και κάθετη δομή, συγκόμωση, κλάσεις ηλικίας, στάδια ανάπτυξης),
Όγκος και μάζα νεκρού ξύλου (ιστάμενο και κατακείμενο),
Υπολογισμοί υπέργειας και υπόγειας βιομάζας,
Υπολογισμοί Αποθεμάτων άνθρακα υπέργειας και υπόγειας βιομάζας,
Καταστροφές/Διαταραχές ανά πηγή,
Κατάσταση εδάφους,
Οργανική ύλη εδάφους
Κατάσταση υγείας του δάσους (προσβολές και θνησιμότητα),
Καθεστώς διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένου και των αναδασωτέων εκτάσεων
Εν δυνάμει διαθέσιμα και τα παραγόμενα ξυλώδη και μη ξυλώδη προϊόντα (Λογιστική καταγραφή προϊόντων)
Σημειώνεται ότι το ΣΑΠ θα συνδέεται και με τις υπόλοιπες απογραφές της χώρας που αφορούν δασικά οικοσυστήματα και ιδιαίτερα με την παρακολούθηση των δασικών οικοσυστημάτων που ανήκουν στο δίκτυο των προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000.
Πέραν των ανωτέρω στο έργο περιλαμβάνεται και η προετοιμασία του εθνικού σχεδίου λογιστικής καταγραφής δασικών εκτάσεων που περιλαμβάνει το προτεινόμενο επίπεδο αναφοράς δασικών εκτάσεων για την περίοδο 2026 έως 2030, σύμφωνα με το άρθ. του Κανονισμού (ΕΕ) 841/2018.
Τα στοιχεία που καταγράφονται στην πραγματικότητα δεν θα χρησιμοποιηθούν μόνο για τις κοινοτικές υποχρεώσεις, αλλά θα συμβάλει μελλοντικά και στην κατάρτιση του Δασολογίου, δηλαδή της συνταγματικής υποχρέωσης να καταγραφεί ο δασικός πλούτος ανά είδος (τί είδους δάσος έχουμε) σε συνδυασμό με τους δασικούς χάρτες (πού είναι δάσος). Αν το Υπουργείο επιλέξει κατάλληλη μεθοδολογία, το Σύστημα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες χρήσεις, όπως η πρόβλεψη πυρκαγιών, η πολιτική προστασία, ο προγραμματισμός δασικών έργων κλπ.
Το ΥΠΕΝ πρέπει να καταθέσει στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ την αναλυτική τεχνική πρότασή του μέχρι τον Δεκέμβριο και το έργο, όπως και ολόκληρο το ΕΣΠΑ, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2023.
Πηγή ; GREENAGENDA.GR
