Η Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας της Κύπρου , εκφράζει την υποστήριξη της στην πρωτοβουλία καθορισμού της 11ης και 12ης Μαΐου 2013 ως Παγκόσμιας Ημέρας Μεταναστευτικών Πτηνών.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστευτικών Πτηνών (WMBD) άρχισε να εορτάζεται το 2006. Ουσιαστικά είναι μια παγκόσμια εκστρατεία ευαισθητοποίησης μέσω της οποίας τονίζεται η ανάγκη για την προστασία των μεταναστευτικών πτηνών και των βιοτόπων τους. Στα πλαίσια της πιο πάνω ημέρας, κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο του Μάη, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αναλαμβάνουν δράσεις και οργανώνουν δημόσιες εκδηλώσεις όπως εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδρομές παρατήρησης πουλιών, με σκοπό να γιορτάσουν την Παγκόσμια Μέρα Μεταναστευτικών Πτηνών και να βοηθήσουν με τον τρόπο αυτό στην ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.
Το θέμα της φετινής παγκόσμιας Ημέρας Μεταναστευτικών Πτηνών είναι «Δικτύωση για τα μεταναστευτικά πτηνα» και έχει ως στόχο να τονίσει τη σημασία των οικολογικών δικτύων, καθώς και των δικτύων μεταξύ οργανισμών και ατόμων και την αμοιβαία σημασία τους για τη μεγάλη μακροπρόθεσμη διατήρηση των μεταναστευτικών πτηνών.
Δυστυχώς αυτοί οι σημαντικοί οικότοποι κάθε χρόνο μειώνονται και μαζί τους μειώνονται και τα δίκτυα που τα συνδέουν μεταξύ τους. Με την περιορισμένη πρόσβαση σε αυτές τις σημαντικές περιοχές, τα πουλιά δεν μπορούν να επιβιώσουν όταν προσπαθούν να διαβούν απαιτητικές και επίπονες διαδρομές.
Κατά συνέπεια, η διαχείριση των οικολογικών δικτύων είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των μεταναστευτικών πτηνών.
Το φετινό θέμα της παγκόσμια ημέρας μεταναστευτικών πτηνών «Δικτύωση για τα μεταναστευτικά πτηνά” έχει στόχο να τονίσει την ανάγκη να συνεργαστούν μεταξύ τους υπηρεσίες , οργανισμοί καθώς και μεμονωμένα άτομα με σκοπό αυτό το δίκτυο σημαντικών οικοτόπων για τα μεταναστευτικά πτηνά να διατηρηθεί αφού σήμερα τα μεταναστευτικά πτηνά είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα, επειδή βασίζονται σε μια διαδοχική σειρά οικοτόπων, όχι μόνο στους τελικούς προορισμούς της μετανάστευσης, αλλά και στις περιοχές που σταματούν κατά τα ταξίδια τους για σίτιση και ανάπαυση. Αυτοί οι οικότοποι αποτελούν βασικές περιοχές, κατά μήκος των οδών μετανάστευσης και επιτρέπουν στα μεταναστευτικά πουλιά να ταξιδεύουν τεράστιες αποστάσεις, οι οποίες μερικές φορές είναι χιλιάδες χιλιόμετρα. Ωστόσο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες, που σήμερα αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για τα μεταναστευτικά πτηνά, άμεσα ή έμμεσα, μπορεί να βλάψουν αυτές τις περιοχές μέσω του κατακερματισμού και της υποβάθμισης αυτών των περιοχών θέτοντας έτσι μια σοβαρή απειλή για τα μεταναστευτικά είδη πουλιών.
Σε παγκόσμια κλίμακα είναι αποδεδειγμένο, ότι η κυριότερη απειλή των ειδών εστιάζεται στις αλλαγές των χρήσεων γης και της υποβάθμισης σημαντικών περιοχών των πτηνών και των μεταναστευτικών τους διαδρόμων. Η συντριπτική πλειοψηφία των αλλαγών αυτών προέρχονται από ανθρωπογενείς επεμβάσεις εντός σημαντικών περιοχών για τα πτηνά και οι οποίες διαταράσσουν τις μεταναστευτικές τους οδούς. Παρόλο που ο άνθρωπος εξαρτάται από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της γης, αυτή η χρήση θα πρέπει να είναι βιώσιμη και να μην καταστρέφει σε ρυθμό μη αναστρέψιμο, τους φυσικούς πόρους όπως το νερό, το έδαφος, τα φυτά και τα ζώα – μεταξύ των οποίων και τα μεταναστευτικά πτηνά.
Στην Κύπρο η αλλαγή των χρήσεων γης την τελευταία 30ετία έχει λάβει πολύ μεγάλες διαστάσεις και έχει επηρεάσει δυσμενώς τα πουλιά. Η διάσπαρτη δόμηση, η εγκατάλειψη της παραδοσιακής γεωργίας ή ακόμα η παντελής εγκατάλειψη της στις ορεινές περιοχές, η εντατική γεωργία ή και η μονοκαλλιέργεια στις πεδινές περιοχές, οι μεμονωμένες κατοικίες στο ύπαιθρο, το εκτεταμένο οδικό δίκτυο, τα καλώδια μεταφοράς υψηλής τάσης και η χωροθέτηση μεγάλων αναπτύξεων (όπως π.χ. αιολικά πάρκα) εντός σημαντικών περιοχών για τα πουλιά καθώς και εντός μεταναστευτικών διαδρομών, έχουν ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό και την καταστροφή σημαντικών βιοτόπων με τις επιπτώσεις τους να είναι άμεσες. Ήδη μερικά είδη πτηνών που απαντούνται στην Κύπρο βρίσκονται «υπό απειλή» όπως ο γύπας, το περδικοσιάχινο, ο νησόγλαρος, ο κλόκκαρος και η πουρτάλλα. Επίσης πολλά άλλα είδη (ακόμα και είδη που θεωρούνταν κοινά τα προηγούμενα χρόνια), βρίσκονται σε φθίνουσα κατάσταση λόγω των αλλαγών των χρήσεων γης όπως π.χ το βανέλλι ή γιαννής, η κράγκα και ο κορυδαλλός.
Στα πλαίσια των μέτρων που λαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία για προστασία των άγριων πτηνών και των οικοτόπων τους και βάσει των υποχρεώσεων της όπως αυτές απορρέουν από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τη σχετική Εθνική Νομοθεσία, έχουν μέχρι σήμερα καθοριστεί 30 περιοχές ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) οι οποίες αποτελούν μέρος του Πανευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, καθώς και χάρτη διέλευσης μεταναστευτικών πτηνών, με απώτερο στόχο τη διατήρηση των πτηνών και των οικοτόπων τους.
Δεδομένου ότι αυτές οι μεταναστευτικές διαδρομές των πτηνών συχνά διασχίζουν πολλά διαφορετικά κράτη και ακόμη ολόκληρες ηπείρους και ωκεανούς, η αποτελεσματική διαχείριση και ο καθορισμός στρατηγικής προς προστασία των μεταναστευτικών πτηνών, απαιτεί κοινή δράση με τη μορφή της διεθνούς συνεργασίας.
Συλλογικές δράσεις διατήρησης οι οποίες θα ληφθούν από κρατικές υπηρεσίες, ΜΚΟ, επιστήμονες καθώς και το ευρύ κοινό είναι επιβεβλημένες και απαιτούνται για να εξασφαλιστεί η επιβίωση των αποδημητικών πτηνών τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινή μας ζωή.
